به گزارش آنی غذا مدیر آموزش سازمان نظام پزشكی سكته مغزی را یكی از شایع ترین علت های مرگ و میر و دومین دلیل مبتلاشدن به ناتوانی های مغزی درایران معرفی نمود و اظهار داشت: برمبنای بررسی های انجام شده روزانه ۴۰۰ نفر در كشورمان گرفتار سكته مغزی می شوند و طبق آخرین آمار سالیانه ۱۵۰ تا ۱۶۰ هزار نفر در ایران گرفتار سكته مغزی می شوند كه ۱۵ درصد آن منجر به مرگ شده و حدود ۳۰ درصد از این افراد زیر ۵۰ سال سن دارند.
دكتر محمدرضا عزیزی در گفت و گو با ایسنا، میانگین سن مبتلاشدن به سكته مغزی در ایران را ۵۰ سال دانست و اظهار نمود: این رقم ۱۰ سال كمتر از میانگین جهانی است و كاهش چشم گیر سن شروع سكته مغزی در كشور نشان دهنده اهمیت آن است. اگر درمان سكته حاد مغزی در چهار ساعت اولیه صورت گیرد، ۳۰ درصد بیماران بدون ایجاد عوارض و ناتوانی، بهبودی كامل خواهند یافت و بدین جهت راه اندازی مراكز جامع ویژه درمان سكته های مغزی، اهمیت زیادی دارد.
وی درباب سكته مغزی گذرا و علائم آن اظهار نمود: در سكته مغزی گذرا، توقف خون رسانی به مغز به صورت گذرا ایجاد می شود و فرد علامت های سكته مغزی را در كمتر از ۲۴ ساعت تجربه می كند؛ بعنوان مثال علامت هایی مانند گزگز، مور مور شدن و یا كرختی در صورت و دست و پا و حالت ضعف و فلجی را در دست و پا احساس می كند. البته معمولاً بیمار مبتلا به اختلال های گفتاری و بینایی مانند تاری دید هم می شود كه این علائم معمولا برای چند ساعت ادامه دارد و خود به خود هم خوب می شود.
این متخصص مغز و اعصاب ضمن بیان آن كه خیلی از افراد مسن احساس می كنند كه گرفتار كاهش دید شده اند و معمولا آنرا به حساب ضعف جسمی می گذارند، اظهار داشت: در صورتیكه این حالت نشان دهنده سكته های مغزی گذرا است و افرادی كه این علائم را داشته باشند، بیشتر از دیگران در معرض سكته مغزی قرار دارند. بدین جهت افراد مسن بهتر است با دیدن این علائم به پزشك بازگشت كنند كه اگر مشخص شد شخص سكته مغزی گذرا داشته است، بررسی های لازم بر روی او صورت گیرد.
وی با اشاره به اینكه در بسیاری از موارد بیماری های قلبی و عروقی هم عامل سكته های مغزی است، اشاره كرد: بیماران قلبی_عروقی باید تحت درمان قرار بگیرند و در صورتیكه مشكل لخته خون را دارند، حتما از داروهای تجویز شده استفاده كنند، برای اینكه احتمال سكته مغزی را می كاهد.
مدیر آموزش سازمان نظام پزشكی در این خصوص كه آیا نوار مغزی نشان میدهد كه فرد گرفتار سكته مغزی گذرا شده است یا نه، افزود: معمولاً علائم نشان دهنده سكته مغزی در نوار مغزی دیده نمی گردد، اما در «ام.آر.آی» قابل تشخیص می باشد و اگر مشخص شود كه قسمتی از مغز گرفتار لطمه شده است، دیگر به آن سكته مغزی گذرا نمی گویند، بلكه سكته كامل شمرده می شود.
وی با تاكید بر این كه آزمایش ها و اكوی قلب به تشخیص سكته مغزی كمك می نماید، اظهار نمود: در ۸۰ درصد موارد، علت سكته مغزی نرسیدن خون به مغز است و یكی از دلیلهای شایع نرسیدن خون به مغز نیز بیماری های قلبی عروقی است. به همین دلیل بررسی های قلبی و عروقی بر روی بیمارانی كه گرفتار سكته مغزی می شوند، انجام می شود. شایع ترین نوع بیماری های قلبی_ عروقی، آریتمی قلبی یا نامنظم بودن ضربان قلب است كه موجب ایجاد لخته خون در قلب می شود و لخته هم ممكنست بوسیله عروق گردن به مغز برسد و موجب آمبولی و در نهایت سكته مغزی شود.
وی با اشاره به اینكه برای مداوای افرادی كه گرفتار سكته مغزی می شوند زمان طلایی وجود دارد، اشاره كرد: متاسفانه در سیستم بهداشتی كشور ما عدم هماهنگی سیستم درمان و اورژانس و ناآگاهی مردم موجب می شود كه این بیماران دیرهنگام به بیمارستان برسند و بدین جهت زمان طلایی را از دست می دهند. معمولاً زمان طلایی رساندن بیماری كه گرفتار سكته مغزی شده به بیمارستان، بین سه تا پنج ساعت اولیه است كه پزشك می تواند بیمارانی را كه گرفتار سكته ایسكمیك هستند، با داروی TPA درمان كند. این دارو می تواند لخته را از میان ببرد. نكته قابل توجه آن است كه امكان استفاده ازاین دارو فقط بین ساعت اولیه است، بدین سبب خیلی مهمست كه بیمار سكته مغزی بلافاصله به مركز درمانی منتقل شود.
وی با اشاره به اینكه عوامل گوناگونی احتمال سكته مغزی را می افزایند كه بعضی از آنها قابل تغییر و برخی دیگر غیر قابل تغییر است، اضافه كرد: عوامل غیر قابل تغییر كه تحت كنترل ما نیست، عبارتند از سن كه معمولا در سنین بالای ۵۵ سال سكته های مغزی چند برابر می شود، جنسیت كه بررسی ها نشان داده است كه این عارضه در مردان بیشتر دیده می شود و ن‍ژاد.
بعضی از عوامل هم قابل تغییر است و ما می توانیم با كنترل آنها از سكته های مغزی پیشگیری نماییم كه یكی از مهم ترین آنها فشار خون بالا است. بیشتر از ۶۰ درصد از مردم ایران از بیماری خود ناآگاه هستند و ممكنست فرد پس از سكته مغزی متوجه فشار خون شود، در صورتیكه اگر مردم بطور سالانه وضعیت سلامت خودرا كنترل كنند، بموقع متوجه این بیماری می شوند و تحت درمان قرار می گیرند و جلوی عوارض آن نیز گرفته می شود.
این متخصص بیماری های مغز و اعصاب یكی از عواملی را كه موجب افزایش فشار خون می شود، مصرف زیاد نمك معرفی نمود و افزود: بررسی های انجام شده نشان داده است مردم ما سه برابر بیشتر از میزان استاندارد جهانی نمك مصرف می كنند. بالا رفتن فشار خون در ایجاد بیماری ها بسیار مؤثر است و در نهایت با سكته مغزی ارتباط مستقیمی دارد. میزان مورد نیاز بدن انسان به نمك حدود پنج گرم در روز است، كه در رژیم غذایی سنتی مردم وجود دارد و بدین جهت لازم نیست كه سر هر سفره ای نمكدان بگذاریم.
وی در مورد راه های پیش گیری از سكــته مغزی، اظهار داشت: پیــشگیری از سكته مغزی با دو صورت اولیه و ثانویه انجام می شود. پیشگیری های اولیه شامل عوامل خطرسازی است كه باید اهتمام نماییم آنها را كاهش دهیم. در كشورهای پیشرفته بخش مراقبت های ویژه سكته مغزی «استروك یونیت» وجود دارد كه متاسفانه این مراكز هنوز در كشور ما خیلی جا نیفتاده است.
وی با اشاره به اینكه رسیدگی به بیمارانی كه گرفتار سكته مغزی شده اند، نیازمند كارهای گروهی و هماهنگ پزشكی است، اضافه كرد: باید همه امكانات برای تشخیص و مداوی بیماران مانند رادیولوژی، ام آر ای و مراقبت های ویژه سكته مغزی وجود داشته باشد، ضمن آن كه دارو گران است و بیماران برای تهیه آن، با محدودیت های زیادی روبرو هستند.
عزیزی با اشاره به اقدامات چند سال اخیر وزارت بهداشت برای راه اندازی این مراكز مراقبت های مغزی اظهار داشت: هم اكنون حدود ۷۵ بیمارستان در سطح كشور در چارچوب كد ۷۲۴ و با استفاده از مدیریت درمان سكته مغزی در كشور مشغول خدمت رسانی هستند؛ ولی با عنایت به آمار بالای سكته های مغزی در كشور، راه اندازی این مركز باید با قدرت و شتاب بیشتری صورت گیرد، برای اینكه هزینه كردن در بخش استروك یونیت یك نوع پیشگیری است و شاید در سال های اول دولت در این رابطه متحمل هزینه های زیادی شود، اما جلوی هزینه های زیاد ناشی از عوارض سكته های مغزی را می گیرد و بطور كلی پیش گیری از سكته های مغزی از نظر اقتصادی هم با صرفه تر از درمان است.
این متخصص مغز و اعصاب در مورد پیش گیری از تكرار سكته های مغزی می گوید: بیماران برای پیش گیری از بروز باردیگر سكته مغزی باید مواردی را رعایت نمایند و توجه داشته باشند كه استعمال دخانیات به تشدید بیماری های قلبی، عروق مغزی و فشار خون بالا كمك می نماید. عامل دیگر، استرس است كه می تواند به عوامل خطر سكته مغزی مانند فشار خون بالا، بیماری های قلبی، دیابت و بیماری عروق مغزی كمك نماید. ورزش و فعالیت های بدنی به فرد كمك می نماید تا وزن متناسب خودرا حفظ نموده و سطح كلسترول و فشار خون خودرا پایین بیاورد. پرهیز از مصرف الكل و نمك و همین طور مصرف مواد غذایی سالم مانند ماهی، سبزیجات و غلات هم از بروز سكته های مغزی پیشگیری می كند.
او در آخر اشاره كرد: كنترل دقیق بیماری هایی نظیر فشارخون بالا، دیابت، چربی خون بالا از اهمیت بسزایی برخوردار و در پیش گیری از سكته های مغزی بسیار موثر است. همچنین كم آبی یكی از دلیلهای بروز سكته مغزی است و لازم است افراد در طول روز شش تا هفت لیوان آب مصرف كنند.
منبع: آنی غذا
