به مناسبت روز داروساز؛ داروخانه ی میرزا غلامرضا داروگر و برادر

به گزارش آنی غذا، اصفهان غلامرضا به همراه پدر و برادرانش در بازار بزرگ اصفهان، یعنی قیصریه‌ی هزارداستان پیشه‌ی کلاهدوزی داشت. در نزدیکی دکانشان عطاریِ حاج سیدمحمدجواد بود که غلامرضا، پسرک بازیگوش کلاهدوز، همواره در خیالات کودکانه اش و در دنیای کیسه ها و قوطی های رنگارنگ و پرعطر و ادویه‌ی آن شاگرد حاجی عطار بود!

کودکی را که پشت سر گذاشت، این دفعه نه در خیال که در واقعیت پیشه‌ی خانوادگی را ترک کرد و شاگرد حاج سیدمحمدجواد عطار شد تا بعدها در همان گوشه کنارهای بازار قیصریه در چهارسو مخلص «داروخانه‌ی میرزا غلامرضا داروگر و برادر» را تأسیس کند.

عطاری ساده‌ی حاج سیدمحمدجواد بعد از چندی با آزمودگی دو شاگرد معروفش، یعنی غلامرضا و برادرش حسنعلی دگرگون شد. آنها در کنار تهیه‌ی داروهای گیاهی داروهای شیمیایی هم ساختند. به همین علت است که عطاری حاج سیدمحمدجواد را یکی از نخستین دوافروشی های شیمیایی در اصفهان می دانند.

در دل عطاری حاج سیدمحمدجواد به مرور داروسازهای معروفی پرورش یافتند که بیشترشان بعدها در نسبت خانوادگی خود از واژه‌ی «دارو» استفاده کردند. غلامرضا کلاهدوز یکی از آنها بود که بعدها نام خانوادگی «داروگر» را برای خود برگزید. سرانجام، غلامرضا در سال ۱۲۸۹ شمسی، با مرگ حاج سیدمحمدجواد وارث عطاری استاد شد.

غلامرضا مسئول فنی دوافروشی بود که چندی بعد با کسب مجوز از اداره‌ی صحیه، همان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی امروز، «دواخانه‌ی میرزا غلامرضا داروگر و برادر» را بنیان گذاشت. ادامه‌ی این مجوز که با رضایت خانوداه‌ی عطار گرفته شده بود، به گذراندن دوره های داروسازی از طرف غلامرضا بستگی داشت.

از این پس غلامرضا داروگر موظف بود که در کلاس های شبانه‌ی داروسازی و زیرنظر اداره‌ی صحیه درس بخواند. در آخر این دوره، همه‌ی دانشجویان به شرکت در امتحان نیز موظف بودند، اما غلامرضا که از داروسازان پیشکسوت و نامدارا اصفهان بود، از این آزمون معاف شد.

غلامرضا به همراه برادر تا سال ۱۳۰۶ داروخانه را اداره کرد، اما در همین سال کمی تغییر مسیر داد. این داروساز از این پس در کنار داروسازی به ساخت صابون های شیمیایی و خوش رنگ وبو علاقمند شد. ظاهراً پختن صابون را از همسر آلمانی اش یاد گرفته بود. به تدریج در کنار داروخانه یک کارگاه صابون سازی در محله‌ی عباس آباد بنا می گذارد و صابون هایی تولید می کند که میان مردم اصفهان به داروگر معروف می شوند.

این کارگاه در سال ۱۳۰۶ به کارخانه‌ی صابون سازی و دیگر محصولات داروگر که همگی بهداشتی و آرایشی بودند تبدیل می شود و تا سال ۱۳۱۸ نیز به عمر خود در اصفهان ادامه می دهد. از همین سال غلامرضا داروگر به تهران مهاجرت می کند و فعالیت تولیدی و اقتصادی خودرا در آنجا پیش می برد.

داروخانه‌ی داروگر اصفهان نیز تا مدتی به عمر خود ادامه می دهد، اما در سال ۱۳۲۴ یک پارچه فروشی جای آنرا می گیرد. پارچه فروشی هم پس از مدتی ورشکست می شود. غلامرضا داروگر از داروسازان بنام اصفهان به شمار می رفت و بنیان گذاری شرکت داروگر نیز مرهون همین تخصصش بود، اما کمتر از آن گفته و نوشته می شود. شهرت و محبوبیت شرکت داروگر کارهای گذشته‌ی غلامرضا را برای همیشه به حاشیه برد.

مرجع

یقینی، حسین (۱۳۹۳)، «دانشنامه‌ی داروسازی و داروخانه داری در اصفهان»، جلد سوم، اصفهان: کنکاش.

منبع: