نخستین گزارش وزارت بهداشت از نتایج بررسی مسمومیت دانش آموزان

به گزارش آنی غذا، معاون درمان وزارت بهداشت نتایج بررسی ها و جمع بندی کمیته ی علمی وزارت بهداشت در زمینه بروز مسمومیت ها در دانش آموزان را اعلام نمود.
به گزارش آنی غذا به نقل از ایسنا، دکتر سعید کریمی در رابطه با بررسی های وزارت بهداشت در مورد بروز مسمومیت هایی در بعضی مدارس، اظهار داشت: به دنبال دستور وزیر بهداشت در خصوص تشکیل کمیته ی علمی و بررسی مسمومیت هایی که در مدارس به وجود آمد، بلافاصله کمیته ای با بیشتر از ۳۰ نفر از بهترین دانشمندان در رابطه با این مورد شامل متخصصین ریه، سم شناسی، میکروب شناسی، عفونی، روانپزشک، بهداشت محیط و…. تشکیل دادیم و این کمیته چند جلسه برگزار کرده است. گزارش های استانهای مختلف در این کمیته بررسی شده و خود اعضا حضور میدانی پیدا کردند و به استانهای مختلف رفتند و بیماران را شخصا ویزیت و مدارک را بررسی نموده اند.
وی با اشاره به اینکه نتایجی که اعلام می کنم، نتایج بررسی ها و جمع بندی کمیته ی علمی است، اظهار داشت: این قضیه دارای چند بخش است؛ بخشی از دانش آموزان با یک ماده محرک تحریک کننده که عموما استنشاقی است، مواجهه پیدا کردند. این بخش قسمتی از مجموعه بچه هایی که به اورژانس فرستاده شده اند، است.
وی افزود: یک بخش دیگر در ارتباط با دانش آموزانی است که در کنار دانش آموزانی بودند که با ماده محرک مواجهه داشتند و اضطراب و نگرانی به آنها منتقل شده است. بخش سوم هم در ارتباط با کسانی است که اصلا در آن مدرسه ای که ماده محرک با برخی از دانش آموزان تماس پیدا کرده، نبودند، اما در اخبار این مورد را خواندند و عوارض شان ناشی از آثار روحی روانی بوده که بر آنها گذاشته شده است.
کریمی افزود: دانش آموزانی که در معرض این ماده محرک قرار گرفتند، عموما ابراز می کنند که ۱۰ تا ۱۵ دقیقه پس از استشمام یک «بو» که این بو متفاوت می باشد و بوهای مختلفی مطرح گردیده است، گرفتار علایم تحریکی تنفسی مانند سوزش گلو، سرفه، تنگی نفس و علایم اشک ریزش شدند و به دنبال این علایم تحریکی دیگر مانند دل درد، ضعف و بی حالی و در بعضی از این بچه ها و افرادی که در معرض این ماده محرک بوده اند، بی حسی اندام ها بوده است که اینها علائم مواد محرک است.
وی با اشاره به اینکه موادی که می توانند برای انسان صدمه زا باشند، در چند دسته تقسیم می شوند، اضافه کرد: بعضی از آنها گازهای خطرناک، جنگی و کشنده هستند، اما موادی که بچه های ما با آن تماس پیدا کردند، اصلا از این نوع گازها نبوده است و تا به امروز خدا را شکر موردی از فوت نداشته ایم. همینطور علایم جسمی جدی و پایدار که احتیاج به بستری طولانی در بیمارستان داشته باشد، نداشتیم. عمده این بچه ها، پس از رفتن به مراکز درمانی، زیر شش ساعت درمان و مرخص شدند. البته برخی از بچه ها که به بیماری های زمینه ای مانند آسم مبتلا بودند یا سابقه تشنج داشتند، به بستری بیشتری نیاز داشتند، اما هیچ موردی از فوت نداشتیم و بیماران هم وقتی مراجعه نموده اند، پس از طی دوره درمانی و اطمینان از این که مشکل جدی ندارند، مرخص می شوند.
کریمی اظهار داشت: ماده محرک که استنشاقی است، خودش حالت گازی دارد، اما لزوما آن ماده اصلی امکان دارد گاز نباشد، بلکه می تواند یک ماده جامد باشد؛ به صورت پودر یا خمیر یا حتی مایع باشد که وقتی روی شوفاژ یا بخاری ریخته می شود یا در اثر حرارت محیط می تواند تبخیر شود و بعد علایم تحریکی را ایجاد نماید.
وی تصریح کرد: بر این اساس در مدرسه احتیاج به یکسری آموزش ها وجود دارد. مدیران مدرسه پیش از این که بچه ها وارد حیاط یا کلاس شوند، چک کنند و اگر در داخل کلاس بو یا علایم تحریکی است و مشکوک شدند، اطمینان حاصل کنند که مشکلی در کلاس نباشد. این آموزش ها بسیار اهمیت دارد و مدیران مدرسه از این مسیر می توانند آرامش بوجود آورده و در عین حال مسولان مدرسه از آن محیط حفاظت کنند.
وی اظهار داشت: در بررسی های ما شاید کمتر از ۱۰ درصد بچه ها کسانی هستند که واقعا با یک ماده محرک مواجه گشتند و این علائم را داشتند. در کنار این، تعداد بیشتری از بچه ها در همان مدارس، وقتی می بینند دوست شان علایم تحریکی پیدا کرده، دل درد دارد یا بی حال شده، بچه ها گرفتار اضطراب می شوند و امکان دارد بدون این که مواجهه ای با عامل تحریکی واقعی داشته باشند، همین علایم را پیدا کنند. در اینجا خیلی مهم می باشد که بتوانیم آرامش را برقرار نماییم. یک بچه وقتی ببیند که معلمش، کادر مدرسه و سایر دانش آموزان مضطربند، این اضطراب به او منتقل می شود. ازاین رو حتما تلاش کنند که ضمن حفظ خونسردی با سرعت و دقت دستورالعمل هایی را که آموزش وپرورش برای مدارس ارسال کرده، اجرا کنند. بعنوان مثال مهم ترین کار اینست که وقتی این مواد تحریک کننده جایی است، از آن محل دور شوند. باید بچه ها را از کلاس یا هر محیطی که این مواد محرک وجود دارد، دور کنند. البته نیاز نیست که خیلی هول کنند تا خدایی نکرده بچه ها از پله بیفتند و صدمه ببینند، بلکه با خونسردی، اما با دقت و سرعت، بچه ها را از محیط دور کنند.
کریمی اظهار داشت: کار اشتباهی که صورت می گیرد، اینست که بلافاصله در و پنجره ها را باز می کنند، اما وقتی بچه ها را از محیط دور کردند، اتفاقا باید در و پنجره ها بسته باشد تا عوامل بهداشت محیط و کسانی که می خواهند نمونه برداری کنند، بتوانند نمونه های خوب بگیرند و بتوانیم بهتر بررسی نماییم.
معاون درمان وزارت بهداشت اظهار داشت: این مواد محرک، لزوما یک ماده هم نیست که اسمش را بگوییم و انواع مختلف دارند. عموما هم مواد دم دستی هستند و برخلاف آنچه که برخی اعلام کردند، مواد دم دستی هستند که می توانند تحریک ایجاد کنند. در عین حال به تیم های اورژانس اعلام کردیم که تریاژ را از همان محیط آغاز کنند و نیاز نیست همه این بچه ها که برخی مضطربند و… به بیمارستان منتقل کنند. چونکه عوامل اضطرابی را تشدید می کند. همانجا تریاژ صورت گیرد و کسانی که علایم واقعی دارند، منتقل می شوند و کسانی که علایم اضطرابی است، با اطمینان بخشی در محل، مشکل شان رفع می شود.
کریمی با اشاره به اینکه بنابراین طبق برآوردها کمتر از ۱۰ درصد از موارد علایم واقعی بودند و عموما در ارتباط با بحث های اضطرابی است، اظهار داشت: از طرفی کسانی هستند که اصلا در محیط و مدرسه ای که مواد محرک وجود داشته، نبودند، اما وقتی اخبار را دیده و شنیده اند گرفتار اضطراب شدند. به صورتی که امکان دارد در مدرسه هیچ چیز جدی نباشد، اما همان علایم برای بچه ها ایجاد شود. اینجا نقش رسانه ها مهم می باشد که در عین آگاهی بخشی و آموزش نباید اضطراب ایجاد کنند. به خصوص در یکی دو روز اخیر خیلی از مواردی که تماس گرفته شده، وقتی اورژانس مراجعه نموده، بحث های اضطرابی بوده است.
کریمی اظهار داشت: از این مواد محرک نمونه هایی داریم و یکسری از تست ها مثبت شده، اما این تست ها احتیاج به چک مجدد و قطعیت دارد و بر این اساس باید باردیگر برای لابراتوار مرجع ارسال شود و پس از تایید لابراتوار مرجع، تایید و بعد اعلام گردد که این اقدامات در حال انجام می باشد. از نظر اطلاعاتی و امنیتی هم که دارند کار می کنند که اگر عامدانه بوده و دست هایی است، بتوانند اقدامات لازم را انجام دهند.
وی اظهار داشت: از نظر پزشکی این مواد محرک معمولاً با آب شسته می شوند. بنابراین اگر بچه ای علایم را داشت، بهتر است شست وشو صورت گیرد، همینطور افرادی که نزدیک به عامل محرک باشند، امکان دارد لباس هایشان الوده شود و باردیگر بر اثر تماس با لباس، همان علائم تشدید شود. ازاین رو لباس ها عوض شوند و شست و شو کنند و مایعات بنوشند. معمولاً پس از چند ساعت علایم برطرف می شود و اگر احتیاج به اقدامات بیشتر داشته باشند، در بیمارستان درمان صورت می گیرد. امیدواریم هرچه سریع تر این مشکل رفع گردد و بچه ها با آرامش مدرسه روند.
وی در پاسخ به سوال ایسنا، در رابطه با نوع این مواد محرک، اظهار داشت: این مواد از دسته گازهای جنگی، اعصاب، تاول زا و خطرناک نیستند. یکسری مواد محرک داریم که یک ماده نیستند و چند ماده اند و در نمونه های ما هم اثبات شده که چند نوع ماده است که می توانند علایم تحریکی ایجاد کنند. باید نمونه های مثبت را باردیگر به لابراتوار مرجع بفرستیم و در صورت تایید قطعی، اعلام می نماییم. در عین حال خود گاز هم خیلی مهم نیست. چونکه رویکرد ما در برخورد با این گازها یکی است و شامل درمان های علامتی و شست شو است و اگر اختلالات اسید یا باز به ندرت بوجود آورده باشد، در بیمارستان ها درمان می شود. فقط بچه هایی که بیماری زمینه ای دارند، امکان دارد علایمشان بیشتر شود، مراقبت کنند و داروهایشان همراه شان باشد. مثلاً اگر آسم دارند، اسپری همراه خود داشته باشند و سریع از محیط دور شوند.
کریمی در پاسخ به سوال دیگر ایسنا، در رابطه با برخی اظهارات در خصوص عوارض دراز مدت احتمالی ناشی از این مواد، اظهار داشت: معمولاً مواد محرک عوارض طولانی مدت ندارند و زودگذر بوده و به قصد ایجاد صدمه های پایدار استفاده نمی شوند. تا امروز هم عارضه ای به این صورت نداشتیم. در آینده هم باید بررسی های بیشتر شود. اما به نظر نمی رسد عارضه طولانی مدت داشته باشد. حداقل بررسی های ما تابحال عموما عوامل محرک زودگذر را نشان داده است.
وی در پاسخ با سوال دیگر ایسنا در خصوص لزوم انجام آزمایشات از جانب خانواده ها، اظهار داشت: کسانی که علامت دار باشند در مراکز درمانی بررسی می شوند و اگر مشکوک به چیزی باشند، مرکز درمانی طبق دستورالعمل آزمایش های لازم را می گیرند اما این که بخواهند از روی اضطراب، چک آپ کنند، جایگاهی ندارد و نیاز نیست در آزمایشاتی هم که تابحال انجام دادیم، عموما بالای ۹۰ درصد همه چیز نرمال بوده و آن کمتر از ۱۰ درصد هم علایم آزمایشگاهی جدی برای بچه ها ایجاد نکرده و علایم گذرای بالینی شامل ضعف و تحریک تنفسی بوده است. ضعف از آنجاییکه این مواد حالت اکسیدان دارند و عوامل آنتی اکسیدان را کم می کنند، علائم ضعف و بی حالی و ضعف اندام تحتانی ایجاد می شود که این ها هم طبق بررسی هایی که تا امروز انجام شده، به نظر نمی رسد جدی و ماندگار باشد و گذرا بوده است.
وی اظهار داشت: در کشورهای دیگر هم شبیه این اتفاق افتاده که البته وسعتش متفاوت بوده است. بعضی از این اتفاقا ناشی از اشتباه انسانی است. مثلاً در لابراتوار مدرسه دقت نکرده و سبب شده بچه ها در معرض ماده محرک قرار گرفته اند. در عین حال نوع عمدی این اقدامات هم در کشورهای دیگر هم گزارش هایی هست، اما عموما خطاهای ناخواسته بوده است.
وی در رابطه با برخی اظهارات در خصوص بروز مسمومیت در یکی از ایستگاه های مترو هم اظهار داشت: این مواد محرک در هر محیط سربسته ای می تواند اتفاق بیفتد. نباید برای مردم اضطراب ایجاد کرد. مهم ترین مبحث اینست که از محیطی که ماده محرک هست، دور شوند. در رابطه با مترو هم تابحال گزارشی در خصوص این که ماده جدی وجود داشته باشد، نیست. وقتی جو اضطراب وجود داشته باشد، هر کس در هر جایی امکان دارد، احساسی پیدا کند. باید هرچه زودتر آرامش روانی بازگردد و مردم بدانند که انقدر که فکر می کنند موضوعات خطرناک وجود ندارد. تابحال گزارشی در خصوص این که مسمومیت جدی در مترو رخ داده باشد، ما نداریم.

منبع: