به گزارش آنی غذا یک متخصص تغذیه و رژیم درمانی اظهار داشت: پیش از این که کم خونی آشکارا پیشرفت کند، از علامت های کمبود اولیه آهن کاهش قدرت ایمنی و بروز عفونت های مکرر است.
به گزارش آنی غذا به نقل از مهر، گلبن سهراب ضمن اشاره به اهمیت تأمین مواد مغذی خصوصاً آهن در بدن اظهار نمود: آهن ماده مغذی است که کمبود آن در جهان و خصوصاً در میان زنان شایع است. وی ضمن اشاره به این که تقریباً ۴۰ درصد جمعیت جهان مبتلا به کمبود آهن هستند اضافه کرد: این نوع آنمی یا کم خونی با تولید گلبول های قرمز کوچک و کاهش سطح هموگلوبین در گردش شناخته می شود. عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، علل اصلی ایجاد کننده کمبود آهن در بدن را مورد توجه قرار داد و اظهار داشت: علل گوناگونی می تواند منجر به کم خونی فقر آهن شوند که همچون آن میتوان به دریافت ناکافی آهن از راه رژیم غذایی نامناسب، جذب ناکافی آهن ناشی از اسهال، کاهش ترشح اسید معده، بیماری های روده ای همچون سلیاک (حساسیت پرزهای روده به پروتیین گندم، جو و چاودار که سبب سو جذب می شود) و گاستریت آتروفیک (التهاب معده که سبب تحلیل رفتن سلول های ترشح کننده اسید معده می شود)، گاستروکتومی (برداشتن معده از راه جراحی) کلی یا جزئی، تداخل دارو اشاره نمود. وی افزایش نیازمندی های آهن برای افزایش حجم خون در دوران رشد (شیرخواری، کودکی و نوجوانی) و دوران بارداری، افزایش میزان دفع آهن در اثر خونریزی های زیاد قاعدگی، خونریزی از زخم، واریس های مری، کولیت اولسراتیو (التهاب روده بزرگ که همراه با زخم باشد)، کرم های انگلی یا بیماری های بدخیم و اختلال در رهاسازی آهن از ذخایر آهن به داخل خون و نقصان در استفاده از آهن در اثر التهاب مزمن یا سایر اختلالات مزمنبه جز موارد استثنا، کم خونی فقر آهن در مردان (در نتیجه خونریزی زیاد) را از دیگر عمل بروز فقر آهن دانست. به قول این استاد دانشگاه، خونریزی های خیلی زیاد قاعدگی، می تواند سبب کم خونی فقر آهن در زنان شوند که متأسفانه در بیشتر موراد خانم ها از تاثیر این خونریزی آگاه نیستند. وی به علامت های این بیماری اشاره نمود و توضیح داد: از آنجائیکه کم خونی آخرین تظاهر کمبود مزمن و طولانی مدت آهن است، علایم زود هنگام دیگری نشان دهنده اختلال در کارکرد سیستم های مختلف بدن است بعنوان مثال، کاهش توان کار و تحمل ورزش انعکاس دهنده ی عملکرد ناکافی ماهیچه هاست. سهراب اضافه کرد: تظاهرات عصبی کم خونی شامل تغییرات رفتاری مثل خستگی، بی اشتهایی، پیکا (تمایل به مصرف مواد غیر خوراکی مانند گچ و خاک و …) و ویار خصوصاً یخ خوری است. به نقل از ایشان، تکامل غیرطبیعی ذهنی در کودکان حکایت از وجود کمبود آهن است به این شکل که پیش از این که کم خونی آشکارا پیشرفت کند، از علامت های کمبود اولیه آهن کاهش قدرت ایمنی و بروز عفونت های مکرر است. سهراب با اشاره به اینکه با پیشرفت کم خونی فقر آهن، اشکال در ساختمان و عملکرد بافت های پوششی مخصوصاً زبان، ناخن ها، دهان و معده بروز می کند اظهار داشت: امکان دارد در بعضی موارد پوست زرد کم رنگ شود و درون پلک پایین به جای قرمز صورتی شود همینطور تغییرات دهانی هم شامل تحلیل رفتن نوک زبان، سوختگی، قرمزی و در موارد شدید ظاهر زبان براق، کاملاً مسطح و مومی، التهاب گوشه های دهان و اشکال در بلع هم امکان دارد رخ دهد. این متخصص تغذیه و رژیم درمانی افزود: نازکی و صاف شدن سطح ناخن ها که در نهایت منجر به ناخن های قاشقی شکل می شود نشانه کم خونی فقر آهن پیشرونده و درمان نشده است که منجر به تغییرات قلبی عروقی و تنفسی می شود که در نهایت امکان دارد حتی منجر به نارسایی قلبی هم شود. وی در ارتباط با راهکارهای اصلی برای درمان های مؤثر کم خونی اضافه کرد: درمان باید اصولاً بر اساس بیماری یا علت اصلی که منجر به کم خونی شده است متمرکز شود که اغلب موارد تشخیص آن مشکل است. سهراب افزود: هدف اصلی درمان کم خونی فقر آهن، تجدید ذخایر آهن در بدن است ولی درمان اصلی کم خونی فقر آهن، تجویز خوراکی آهن به شکل فروس (آهن دو ظرفیتی که جذب بهتری دارد) است. وی افزود: باآنکه بدن هر دو شکل آهن (فریک سه ظرفیتی و فروس) را مصرف می کند، اما شکل فروس در روده بهتر جذب می شود، آهن در دستگاه گوارش تحت تاثیر موادی مانند فیتات (در نان های سبوس دار که خوب تخمیر نشده اند می تواند مانع جذب آهن شود) واگزالات (در گروه سبزی ها وجود دارد)، فسفات و کلسیم (عناصر دو ظرفیتی مهار کننده های جذب آهن) قرار می گیرد و بدین شکل، جذب آن از روده کاسته می شود. وی تصریح کرد: نکته دیگر در دریافت مکمل آهن این است که آهن با معده خالی بهتر جذب می شود، اما در این صورت امکان دارد سبب تحریک معده هم شود. سهراب ضمن اشاره به این که عوارض جانبی گوارشی مصرف داروها شامل تهوع، ناراحتی و درد شکم، احساس کشیدگی در ناحیه شکم، سوزش سر دل، اسهال یا یبوست اظهار داشت: در صورت بروز این عوارض، سفارش می شود که به جای مصرف آهن با معده خالی، با وعده غذایی مصرف شود، اما باید بدانید این کار قابلیت جذب آهن را می کاهد. وی افزود: معمولا برای درمان کمبود آهن، سفارش می شود مکمل آهن خوراکی به مدت ۳ ماه روزانه مصرف شود ضمن اینکه اسید آسکوربیک یا ویتامین Cمی تواند سبب افزایش جذب آهن شود. سهراب، منابع عمده ویتامین گروه cرا میوه ها و سبزیجاتی مانند آلو، خربزه، ریواس، انبه، گلابی، طالبی، گل کلم، آب پرتقال، لیمو شیرین، سبزی ها، لیمو ترش، سیب و آناناس ذکر کرد و افزود: معمولا ۲ تا ۳ روز بعد از تجویز مکمل آهن، افزایش تعداد گلبول های قرمز خون دیده می شود، اما افراد مبتلا به کم خونی فقر آهن، امکان دارد بهبود عینی در خلق و خو و اشتها را زودتر گزارش دهند. وی سفارش کرد: مصرف مکمل آهن حتی در صورت رسیدن هموگلوبین به سطوح نرمال، به منظور اشباع ذخایر آهن در بدن به مدت ۴ تا ۵ ماه ادامه یابد و در صورتیکه کم خونی با مکمل یاری آهن اصلاح نشود، پزشک می تواند از آهن به صورت تزریقی (آهن دکستران وریدی) برای جبران کم خونی و اشباع ذخایر بدن استفاده نماید. با تجویز وریدی آهن، اشباع ذخایر آهن سریع تر اتفاق می افتد. این متخصص تغذیه و رژیم درمانی اشاره کرد: علاوه بر دریافت مکمل، دریافت منابع غذایی غنی از آهن سفارش می شود؛ جگر، کلیه، گوشت قرمز، میوه های خشک، نخود و لوبیاهای خشک، آجیل، سبزیجات برگ سبز، نان و غلات کامل غنی شده، غلات صبحانه در ردیف غذاهایی هستند که بیشترین محتوای آهن را دارند. وی ادامه داد: به طور کلی آهن از نوع هِم که در گوشت، ماهی و ماکیان وجود دارد بهتر از آهن غیرهِم که به طور عمده در تخم مرغ، غلات، سبزیجات و میوه ها وجود دارد، جذب می شود. وی با اشاره به اینکه مهارکننده های جذب آهن ترکیباتی مانند کربنات، اگزالات، فسفات و فیتات (موجود در نان های تخمیر نشده، غلات تصفیه نشده و لوبیای سویا) هستند تصریح کرد: عامل های موجود در فیبر سبزیجات امکان دارد جذب آهن غیرهم را مهار کنند بشکلی که چای و قهوه در صورت مصرف همراه وعده غذایی، می توانند جذب آهن بخصوص آهن غیرهِم را تا ۵۰ درصد کاهش دهند. آهن موجود در زرده تخم مرغ هم جذب کمی دارد. این استاد دانشگاه ضمن اخطار نسبت به مصرف بی رویه مکمل آهن سفارش کرد: مصرف بدون توجه به نتایج آزمایش خون می تواند سبب افزایش ذخایر آهن (فریتین) شود که می تواند منجر به افزایش التهاب در بدن شود همچنین، اضافه دریافت آهن می تواند روند واکنش های اکسیداتیو را که زمینه ساز سرطان هستند را هم تسریع کند. وی با اشاره به اینکه برخی داروها همچون آنتی اسیدها جذب آهن را کم می کنند افزود: قرص آهن می تواند در اثر برخی داروها مانند آنتی بیوتیک های تتراسایکلین، پنی سیلامین و سیپرو فلوکساسین و داروهای ضد پارکینسون، متیل دوپا، لودوپا را کاهش دهند ضمن اینکه بین مصرف مکمل آهن با این داروها ۲ ساعت فاصله بگذارید.

منبع: anighaza.ir