به گزارش آنی غذا تعدادی از پژوهشگران دانشگاهی سنسوری برای شناسایی و اندازه گیری فلزات سنگین از منابع آب ارائه كردند كه به قول آنها این سنسور كه مبتنی بر تلفن های همراه می باشد، می تواند به مدت ۱۵ دقیقه ۳ نوع فلز سنگین موجود در آب را در غلظت های پایین شناسایی كند.
فاطمه عارفی از محققان این طرح در گفتگو با ایسنا، با اشاره به اینكه این طرح از جانب سمیرا ساجد، دانشجوی دوره دكتری دانشگاه تهران اجرایی شده است، اظهار داشت: امروزه وجود آلودگی های فلزات سنگین در منابع آبی و محیط زیست، سلامت انسان را به شدت تهدید می كند؛ چون كه تجمع و عدم متابولیزه شدن این فلزات در بدن سبب بروز بیماری هایی مانند صدمه سیستم عصبی، ناراحتی های گوارشی و عصبی، دردهای عضلانی و سرطان می شود.
وی با اشاره به اینكه آلودگی های ناشی از سم فلزات سنگین در آب های آشامیدنی سالیانه سبب مرگ ۳.۵ میلیون نفر در دنیا می شود، تصریح كرد: فعالیتهای انسانی، كودها و سموم شیمیایی، پیشرفت و توسعه صنعت و عوامل طبیعی مانند آتشفشان ها از منابع ورود فلزات سنگین به محیط زیست به شمار می روند.
عارفی افزود: روش های قدیمی برای شناسایی یون های فلزات سنگین در آب زمانبر بوده و احتیاج به تجهیزات آزمایشگاهی حجیم، گران قیمت، پیچیده و همینطور تعداد زیادی نیروی انسانی آموزش دیده است؛ ازاین رو در این مطالعات ما به دنبال عرضه روشی دقیق، ارزان قیمت و سریع با استفاده از تلفن همراه بودیم تا هر كاربری بتواند با استفاده از آن قادر به تشخیص فلزات سنگین در آب باشد.
این محقق با تاكید بر اینكه در این مطالعات سیستمی را طراحی كردیم كه با نصب بر روی تلفن همراه و به همراه شناساگرها امكان شناسایی و اندازه گیری بعضی از فلزات سنگین در آب را برای كاربر فراهم می آورد، افزود: این سامانه می تواند فلزات سنگینی مانند “جیوه”، “سرب” و “آرسنیك” را از منابع آبی چون “آب معدنی”، “آب دریاچه ها”، “آب چاه های كشاورزی و “استخرهای پرورش ماهی” شناسایی كند.
عارفی اضافه شدن پارامترهای اندازه گیری “كلر”، “میزان Ph” و “اكسیژن” را فاز توسعه ای این طرح نام برد و خاطرنشان كرد: با استفاده از این دستگاه می توانیم میزان فلزات سنگین موجود در آب را با دقت بالا در محل اندازه گیری نماییم و دیگر نیاز نیست نمونه آب به آزمایشگاه ها منتقل شود تا با تجهیزات گران قیمت آزمایشات مورد نظر صورت گیرد.
وی شناساگرهای این سامانه را محلول هایی دانست كه با استفاده از فناوری نانو تولید شده اند و اظهار نمود: هر كدام از این محلول ها به شناسایی یك نوع از این فلزات سنگین اختصاص دارد و می تواند در مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه از نمونه های آب در حدود ۳ میلی لیتر، عناصر مورد نظر را شناسایی و اندازه گیری نماید.
عارفی، پایش دقیق سلامت آب با هزینه ای معقول، قابل حمل و جابه جایی، تشخیص سریع آلودگی آب، امكان پردازش، تجزیه و تحلیل و ذخیره سازی نتایج با تلفن همراه را از مزایای این سیستم دانست و خاطرنشان كرد: این سنسور شامل یك بخش اپتومكانیكی سبك و قابل حمل است كه به تلفن همراه متصل می شود و امكان تشخیص فلزات سنگین در مكان های دورافتاده را فراهم می آورد، بگونه ای كه محلول شناساگر (آپتامر) مخصوص به هر فلز به نانو ذرات متصل شده و در محیط نمكی مبادرت به شناسایی عناصر می كنند.
به قول وی این سنسور بر مبنای اندازه گیری میزان نسبی رنگ ها كار می كند، ضمن آنكه با استفاده از تلفن های همراه هوشمند، عكسبرداری و اطلاعات را پردازش و در نهایت نتایج را عرضه خواهد نمود.
این محقق آب و فاضلاب، سیستم های حفاظتی و نظارتی محیط زیست و سیستم های پایش كیفیت و محصولات نهادهایی چون وزارت بهداشت، سازمان استاندارد و آزمایشگاه را از كاربردهای این سنسور نام برد.