به گزارش آنی غذا رئیس انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی كشور، با اشاره به عوارض چاقی و اضافه وزن، در عین حال نسبت به مصرف قرص های لاغری اخطار داد و اظهار داشت: مصرف قرص های مكمل غیر مجاز و بدون تجویز پزشك می تواند منجر به افزایش ضربان قلب، اعتیاد به مكمل ها، افزایش فشارخون، بی خوابی، مشكلات كلیوی، كبدی و… شود.
دكتر جلال الدین میرزای رزاز در گفتگو با ایسنا، با اشاره به تعریف چاقی، اظهار داشت: تعیین دقیق چاقی عمومی با اندازه گیری میزان واقعی ذخایر چربی موجود در تركیب بدن میسر می شود كه با روش های پیچیده و گران قیمتی امكان پذیر است؛ اما در تحقیقات اپیدمیولوژیك به علت سادگی و كم هزینه بودن، بیشتر از شاخص نمایه توده بدنی (BMI) كه حاصل تقسیم وزن (به كیلوگرم) بر قد (به مترمربع) است، برای تعریف چاقی استفاده می شود.
تعریف چاقی و اضافه وزن وی با اشاره به اینكه بر مبنای تعریف سازمان جهانی بهداشت، در بزرگسالان نمایه توده بدنی ۹ / ۲۴-۱۸ كیلوگرم بر متر مربع را در حد مطلوب، ۹ / ۲۹-۲۵ كیلوگرم بر مترمربع را بعنوان اضافه وزن و ۳۰ و بالاتر را بعنوان چاقی تعریف كرده اند، خاطرنشان كرد: این معیار برای كودكان و نوجوانان بر مبنای سفارش مركز كنترل و جلوگیری از بیماری ها با استفاده از نمودار نمایه توده بدن برای سن با عنایت به جنسیت تعیین می شود كه بر طبق این نمودار، به نمایه توده بدن برای سن مساوی یا بالاتر از صدك ۹۵ (چاقی) و بین صدك ۸۵ و ۹۵ (اضافه وزن) اطلاق می شود.
رئیس انجمن تغذیه ایران افزود: علاوه بر چاقی عمومی، چاقی شكمی بعنوان فاكتور پیشبینی كننده مستقل نتایج قلبی_عروقی در مطالعه های اپیدمیولوژیك مورد توجه است كه برای تعریف آن از اندازه دور كمر استفاده می شود كه حد مرزی سفارش شده دور كمر برای نژادها و ملیت های مختلف، مقادیر متفاوتی است. بر اساس نخستین گزارش كمیته كشوری چاقی ایران، چاقی شكمی در هر دو جنس زن و مرد بر مبنای دور كمر بیشتر از ۹۵ سانتیمتر تعریف می شود.
رشد ۳ برابری چاقی و اضافه وزن در دنیا از سال ۱۹۷۵ وی با اشاره به اینكه بیشتر از ۲ میلیارد نفر در جهان از عوارض زیان بار چاقی رنج می برند، اظهار نمود: طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت، میزان شیوع اضافه وزن در جهان از سال ۱۹۷۵ حدودا ۳ برابر شده است. در بزرگسالان، شیوع اضافه وزن ۳۹ درصد (۳۹ درصد در مردان و ۴۰ درصد در زنان) و شیوع چاقی ۱۳ درصد (۱۱ درصد در مردان و ۱۵ درصد در زنان) گزارش شده است. همینطور ۴۱ میلیون كودك زیر پنج سال، از اضافه وزن و چاقی رنج می برند و بیشتر از ۳۴۰ میلیون كودك و نوجوان ۵ تا ۱۹ ساله گرفتار اضافه وزن یا چاقی هستند.
آمار چاقی و اضافه وزن در ایرانیان میرزای رزاز در مورد آمار چاقی و اضافه وزن در ایران، اضافه كرد: شیوع اضافه وزن در زنان ۳۲.۳ درصد و در مردان ۳۵.۳ درصد گزارش شده است. همینطور شیوع چاقی در زنان ایرانی ۲۴.۱ درصد و در مردان ۱۳.۸ درصد است. در شهر تهران حدود ۷۰ درصد افراد بالای ۲۰ سال دارای اضافه وزن یا چاقی هستند این درحالی است كه شیوع اضافه وزن در دختران زیر ۲۰ سال هم ۱۰.۳ درصد و در پسران زیر ۲۰ سال ۸.۹ درصد است. علاوه بر آن شیوع چاقی در دختران زیر ۲۰ سال ۴.۵ درصد و در پسران زیر ۲۰ سال، ۴.۳ درصد گزارش شده است.
وی با اشاره به اقدامات صورت گرفته از جانب انجمن تغذیه ایران برای اصلاح سبك زندگی و كاهش رشد چاقی و اضافه وزن افزود: انجمن تغذیه ایران بعنوان یكی از قدیمی ترین سازمان های مردم نهاد توانسته است خدمات خویش را به صورت غیر مستقیم از راه حدود ۹ هزار نفر فارغ التحصیل رشته تغذیه در سراسر كشور عرضه كند؛ همینطور اصلاح سبك زندگی مردم را بعنوان یكی از رسالت ها و مأموریت های اصلی خود دنبال كند. هرچند كه این مساله نیازمند یك بسیج ملی بوده و همكاری سازمان ها، ارگان ها و وزارتخانه های مختلف را می طلبد. در همین راستا انستیتو تغذیه در ماه جاری مبادرت به تاسیس واحد ترجمان دانش و آموزش همگانی كرده است كه مقدمات این بسیج ملی را با همكاری وزارت بهداشت فراهم می آورد.
چاقی بیماری است نقش چاقی در بروز ۴ سرطان رئیس دانشكده علوم تغذیه و صنایع غذایی با تاكید بر اینكه چاقی نه تنها خود به تنهایی یك بیماری به حساب می آید، بلكه می تواند زمینه مبتلا شدن به سایر بیماری های مزمن را هم فراهم آورد، اضافه كرد: در مبتلا شدن به بیماری هایی نظیر دیابت نوع ۲، پرفشاری خون، بیماری های قلبی _عروقی، بیماری های تنفسی، كبدی و بعضی از انواع سرطان ها مانند سرطان های پستان، روده بزرگ، مثانه، مری، و … چاقی، یكی از مهم ترین عوامل مؤثر در ابتلای افراد به حساب می آید.
پیامدهای چاقی و اضافه وزن در كودكی و نوجوانی وی اضافه وزن و چاقی در سنین كودكی و نوجوانی را دارای نتایج بسیاری دانست و تصریح كرد: علاوه بر نتایج فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و آموزشی، كودك در معرض خطر مبتلا شدن به بیماری های متابولیك در این دوران قرار می گیرد. همینطور می تواند بر سلامت روان آنها تاثیر منفی گذاشته و بروز بلوغ زودرس را افزایش دهد. این درحالی است كه اضافه وزن و چاقی می تواند زمینه ساز بروز انواع بیماری های مزمن غیر واگیر مانند دیابت، پرفشاری خون و… در سنین بزرگسالی شود.
بهترین رژیم برای كاهش وزن میرزای رزاز در مورد بهترین نوع رژیم به منظور كاهش وزن و حفظ سلامتی، اظهار نمود: اصلاح سبك زندگی و بخصوص تغذیه و پیروی از یك الگوی غذایی سالم بر مبنای تمامی گروه های غذایی با هدف كاهش وزن تدریجی نیم تا یك كیلوگرم در هفته بهترین حالت آغاز كاهش وزن می باشد. این رژیم غذایی باید دارای پنج اصل مبتنی بر كفایت، تعادل، تنوع، كنترل انرژی دریافتی و میانه روی باشد. در یك برنامه غذایی مناسب برای كاهش وزن، ضمن اینكه انرژی كمتری دریافت می شود، تمامی مواد مغذی ضروری باید به میزان كافی دریافت شود. همینطور یكی از رموز موفقیت این رژیم غذایی، افزایش فعالیت بدنی روزانه (حداقل ۳۰ دقیقه) به صورت منظم است. نكته قابل توجه آن است كه اصلی ترین هدف كاهش وزن، حفظ و ارتقاء سلامتی است. تغییر شیوه زندگی در بزرگسالان دشوار است، اما اگر اصلاح سبك زندگی از سنین كودكی آغاز شود، در حفظ و ارتقاء سلامت عمومی جامعه بسیار مؤثر خواهد بود.
وعده های عجیب قرص های لاغری و ۶ عارضه مهم وی با تاكید بر اینكه مصرف قرص های لاغری و قرص های مكملی كه در باشگاه ها، آرایشگاه ها و شبكه های ماهواره ای تبلیغ می شود، مجاز نیست، خاطرنشان كرد: خیلی از افرادی كه به دنبال كاهش وزن هستند، به دنبال یك راهكار سریع می گردند. متأسفانه تولیدكنندگان و عرضه كنندگان قرص ها و مكمل های گیاهی لاغری، با وعده هایی عجیب و غریب از خواص داروهای خود می گویند، ادعاهایی كه اكثرا دروغین هستند و هنوز از راه تحقیقات بالینی به اثبات نرسیده اند. مصرف این قبیل داروهای قاچاق و تقلبی عوارض جبران ناپذیری به دنبال خواهند داشت. از جمله عوارض مصرف این مكمل ها می توان به افزایش ضربان قلب، اعتیاد به مكمل ها، افزایش فشارخون، بیخوابی، مشكلات كلیوی و كبدی اشاره نمود، پس پیش از مصرف هر قرص و مكملی با متخصص تغذیه مشورت كنید.
دروغِ قرص های چاقی صورت رئیس انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی كشور با اشاره به اینكه به تازگی قرص هایی تبلیغ می شود كه مدعی می شوند با مصرف آنها تنها شاهد چاقی صورت خواهیم بود، اظهار داشت: این ادعا حقیقت ندارد. افراد نباید انتظار داشته باشند كه یك مكمل یا ماده غذایی بدون چاق شدن بدن، سبب چاق شدن صورت شان شود.
والدین پیش از بارداری، الگوی غذایی شان را اصلاح كنند وی ضمن ابراز تاسف از افزایش سریع اضافه وزن و چاقی در كودكان و نوجوانان، متذكر شد: توجه والدین به كنترل وزن كودكان و همراهی با آنها جهت حل این مشكل، ضروری می باشد. مطالعات اخیر نشان داده اند كه سلامت و وضعیت تغذیه مادران و پدران حتی پیش از لقاح و هم وضعیت تغذیه ای مادران در دوران بارداری، بر بروز چاقی در فرزندان اثرگذار می باشد. به والدین سفارش می نماییم در نخستین قدم، پیش از مبادرت به بارداری، الگوهای غلط غذایی خویش را اصلاح كنند. همچنین، در دوران حاملگی زیر نظر متخصص تغذیه، دریافت كلیه مواد مغذی مورد نیاز و وزن گیری مادر تحت كنترل باشد. از زمانی كه تغذیه تكمیلی كودك شروع می شود مادران باید به نوع تغذیه كودك خود توجه كافی داشته باشند؛ چونكه از همین دوران عادات غذایی كودك شكل می گیرد.
میرزای رزاز افزود: با عنایت به اینكه كودكان در حال رشد هستند، نباید با به كارگیری انواع روش های نامتعادل، شتابزده و دادن انواع رژیم های سخت و غیر اصولی، بدن آنها را از انواع ریز مغذی ها و انرژی مورد نیاز برای رشد و سلامتی محروم كرد. ازاین رو كودك و نوجوان باید به میزان كافی از همه گروه های غذایی در برنامه غذایی روزانه استفاده نماید. اگر كودك علاقه زیادی به خوردن انواع تنقلات پركالری دارد تلاش كنید به تدریج این وعده های غذایی پرانرژی و فاقد مواد مغذی لازم مثل انواع چیپس، پفك، شربت ها، نوشابه ها و… را از برنامه غذایی او حذف كنید.
او در آخر سفارش كرد: بهتر است به جای تنقلات پر كالری از انواع غلات و حبوبات، میوه ها و سبزی های تازه، لبنیات كم چرب، انواع مغزدانه ها در حد نیاز كودك در برنامه غذایی استفاده كنید. مصرف انواع غذاهای آماده و فست فودها باید محدود شود و تلاش كنید برای طبخ غذاها از نمك و روغن كمتری استفاده كنید. نكته بسیار حائز اهمیت آن است كه باید از حذف وعده های غذایی بخصوص صبحانه پرهیز كنید و كودك و نوجوان را به انجام فعالیتهای جسمانی بیشتر تشویق كنید.