به گزارش آنی غذا عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی با اشاره به اینكه علت چاقی شیوه زندگی ناسالم می باشد، اظهار داشت: دستگاه های لاغری فقط می توانند تأثیر كمكی داشته باشند.
به گزارش آنی غذا به نقل از مهر، نسرین امیدوار، اظهار نمود: شیوه زندگی سالم یادگرفتنی و تمرین كردنی است، یكی دو روزه حاصل نمی گردد و به متخصصانی نیاز دارد كه فرد را به سمت سبك زندگی سالم هدایت كنند. وی با اشاره به اینكه بیشترین شاخصی كه در سال های اخیر برای ارزیابی وزن افراد از آن استفاده شده شاخص نمایه توده بدن است، توضیح داد: سنجش وضعیت وزن افراد به تناسب قد آنان روشی است كه متخصصان تغذیه برای ارزیابی وضعیت وزن آنان مورد استفاده قرار می دهند. عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی افزود: این شاخص از تقسیم وزن هر فرد به كیلوگرم بر قد برحسب متر به توان دو به دست می آید. امیدوار افزود: مطالعاتی كه در كشورهای مختلف انجام شده نشان داده است كه وقتی وزن فرد نسبت به قد، از حدی بالاتر می رود احتمال بروز خیلی از بیماری ها در وی افزایش می یابد. وی ادامه داد: بنابراین علم پزشكی سفارش می كند نمایه توده بدنی افراد به خصوص در سنین بزرگسالی یعنی از ۲۰ تا ۶۵ سالگی در محدوده بین ۱۹ تا كمتر از ۲۵ قرار بگیرد. این متخصص افزود: وقتی كه به هر علتی مقدار انرژی كه دریافت می نماییم از مقدار كالری و انرژی كه در اثر فعالیت مصرف می نماییم بیشتر باشد، مكانیسم بدن كالری های اضافی را به صورت چربی ذخیره می كند. عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی با اشاره به اینكه این ذخیره چربی برای محافظت از بدن و تولید هورمون ها تا حدی لازم است، خاطرنشان كرد: اما اگر این چربی بیشتر از حد مجاز شود، احتمال بروز بیماری ها در فرد افزایش می یابد. امیدوار افزود: البته كم وزنی هم همچون اضافه وزن تهدیدی برای سلامتی به حساب می آید اما گاهی اوقات آنقدر نگرانی برای اضافه وزن وجود دارد كه فراموش می شود كم وزنی هم یك عارضه برای سلامت بدن است و هردوی این ها بعنوان سوتغذیه شناخته می شوند. وی خاطرنشان كرد: بنابر این تعادل بین آنچه كه می خوریم و انرژی كه مصرف می نماییم می تواند یك وزن سالم را برای ما ایجاد كند. عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی اضافه كرد: زمانی كه شاخص توده بدنی فردی از ۲۵ بالاتر باشد، به علت اینكه شانس بیماری ها افزایش می یابد می گوییم فرد وارد منطقه خطر شده و دارای اضافه وزن به حساب می آید. امیدوار با اشاره به اینكه اگر شاخص توده بدنی فرد از ۳۰ بالاتر رود فرد چاق به حساب می آید، اظهار داشت: چاقی شانس مبتلا شدن به بیماری های غیرواگیر مانند بیماری های قلبی و عروقی، سرطان ها و فشارخون را زیاد می كند.برخی بیماری ها احتمال بروز چاقی را افزایش می دهندوی درباره علل چاقی توضیح داد: امكان دارد در بعضی از بیماری ها احتمال افزایش وزن و چاقی بیشتر شود اما در چنین حالتی هم باید به شكلی بین كالری دریافتی و انرژی مصرفی تعادل برقرار شود. امیدوار اضافه كرد: در بیماری هایی كه سوخت و ساز بدن مبتلا به اختلال می شود افراد سریعتر چاق می شوند اما در این شرایط هم مشاورین سلامت می توانند به افراد كمك كنند كه وزن افراد در محدوده سلامت باقی بمانند. عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی، درباره مهم ترین راه های جلوگیری از اضافه وزن و چاقی توضیح داد: مهمترین مساله برای حفظ تناسب وزن تغذیه سالم و فعالیت روزانه است.
امیدوار خاطرنشان كرد: بهترین راه های جلوگیری از بروز اضافه وزن و چاقی این است كه از مصرف غذاهایی كه فاقد مواد مغذی اند و فقط كالری فراوان دارند پرهیز كرد، چونكه این نوع مواد غذایی در عین حال كه نیازهای ما را مرتفع نمی كنند فقط به بدن كالری اضافه می رسانند.
این متخصص تغذیه با تاكید بر مصرف بیشتر غذاهای دارای فیبر كه زودتر برای فرد احساس سیری ایجاد می كنند اظهار داشت: برای حفظ وزن در محدوده سلامت تازه خوری، مصرف بیشتر میوه ها و سبزیجات و غذاهایی كه ارزش تغذیه ای بالایی دارند سفارش می شود.
وی با اشاره به اینكه زندگی شهری مستلزم در نظر گرفتن زمانی برای فعالیت بدنی منظم است، اظهار داشت: ساده ترین فعالیت بدنی پیاده روی است كه می توان با برنامه ریزی مناسب زمانی را برای آن در نظر گرفت.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی افزود: برای مثال افراد می توانند با دورتر پارك كردن خودروی خود از مقصد مورد نظرشان فرصتی را برای پیاده روی فراهم نمایند.
كودكی مهم ترین دوره شكل گیری عادات غذایی است
امیدوار درباره راه های جلوگیری از اضافه و وزن وچاقی كودكان اظهار نمود: خیلی از عادات غذایی در دوره كودكی و نوجوانی شكل می گیرد، ازاین رو مهم می باشد كه افراد الگوی تغذیه فرزندانشان را به سمت سلامت سوق دهند.
این متخصص تغذیه افزود: بنابر این مهم می باشد كه الگوی خرید و غذایی خانواده سلامت باشد و به میزان فیبر، میوه و سبزیجات و همینطور غذاهای فراوری شده و بسته بندی شده توجه گردد.
وی توضیح داد: غذاهای فراوری شده معمولا پركالری تر اند و برای همین امروزه در دنیا به تازه خوری، غذای فصل خوردن و پرهیز از مصرف فست فودها توجه ویژه می شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی اضافه كرد: این ها عاداتی است كه در جامعه شهری تا حدی از بین رفته است چونكه وقت مردم و مهارت های تهیه غذا كمتر شده است.
امیدوار اضافه كرد: بنابر این مهم می باشد كه عادات غذایی كودكان به شكل درستی در خانواده هدایت شود و در عین حال بچه ها در بازی های پرتحرك مشاركت داده شوند.
وی بر اهمیت ایجاد فرصت برای انجام بازی های پرتحرك توسط كودكان در محیط خانه، مهد كودك، مدرسه و محلات تصریح كرد و اظهار داشت: هم اكنون با معضلی جدی رو به رو هستیم و آن سرگرم شدن كودكان با صفحات نمایش در مدت زمان طولانی است.
امیدوار با اشاره به اینكه انجمن های كودك در جهان و متخصصان تغذیه اعتقاد دارند كه زمان كار كودكان با صفحه نمایش باید محدود شود، اظهار نمود: میزان زمان كار كودكان نباید از دو ساعت در روز تجاوز كند تا كودكان فرصت كارهای خلاقانه و بازی های جسمی داشته باشند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی با اشاره به اینكه ساعت فراغت بچه ها باید با فعالیت های جذاب دیگری غیر از بازی با كامپیوتر و موبایل پر شود، اظهار داشت: محیط سازی برای كودكان بسیار مهم می باشد.
امیدوار با تاكید بر اهمیت قوانین تبلیغات غذا در كشور، توضیح داد: باید بررسی شود كه در این قوانین چه میزان به تغذیه كودكان پرداخته شده و چه میزان به این قوانین عمل می شود.
وی افزود: همینطور نباید غذاهای حاوی قند، چربی و نمك اضافه و غذاهایی كه با وجود كالری بالا ارزش غذایی پایینی دارند در محیط هایی كه كودكان در آن حضور دارند مانند مدارس و مهد كودك ها عرضه و در آگهی های رادیو و تلویزیون تبلیغ شوند.
این متخصص تغذیه یكی دیگر از چالش های حوزه تغذیه كودكان را كمبود غذاهای سالم بسته بندی شده دانست و اظهار داشت: مسئولیت اجتماعی ایجاب می كند كه صنایع غذایی نسبت به تولید بیشتر غذاهای سالم، مغذی و دارای فیبر اقدام نمایند.
كم وزنی تهدیدی برای سلامت سالمندان
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی درباره تغذیه افراد مسن اظهار داشت: اوج دوره اضافه وزن در بزرگسالان دهه چهارم و پنجم عمر است و هرچقدر افراد به سمت سالمندی می روند كم وزنی بیشتر آنان را تهدید می كند.
امیدوار خاطرنشان كرد: البته این به آن معنا نیست كه در سالمندان مشكل چاقی و اضافه وزن وجود ندارد، چونكه سالمندانی هم وجود دارند كه مشكل چاقی و اضافه دارند اما سالمندان به علت بیماری ها و محدودیت های مختلف، اغلب گرفتار بی اشتهایی و كمبود دریافت كالری می شوند.
وی افزود: بسیار مهم می باشد كه غذاهایی كه چگالی مواد مغذی در آنها بالاست و كالری كمتر دارند در دسترس سالمندان قرار داشته باشد.
این متخصص با تاكید بر اهمیت خوردن غذاهای با ارزش غذایی بالا برای سالمندان اظهار داشت: با عنایت به اشتهای كم سالمندان بسیار مهم می باشد كه غذاهای با ارزش در اختیار و دسترس آنان قرار داده شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی با اشاره به اینكه ژنتیك و وراثت بطور قطع در بروز چاقی نقش دارد توضیح داد: اگر افرادی كه زمینه ژنتیكی چاقی در خانواده آنان وجود دارد، شیوه زندگی نامناسبی داشته باشند سریعتر و بیشتر گرفتار اضافه وزن و چاقی می شوند.
امیدوار افزود: از طرفی افرادی هم كه زمینه ژنتیكی برای چاقی ندارند، در صورت كم تحركی و دریافت كالری بالا امكان دارد بیان ژن هایشان تغییر كند و شانس چاقی در آنها افزایش یابد.
ردپای وراثت در چاقی و اضافه وزن
وی با اشاره به اینكه چاقی یك چالش و رقابت بین ژن ها و محیط است، اظهار داشت: سبك زندگی ما عامل تعیین كننده چاقی است اما افراد دارای زمینه وراثتی در صورت سبك زندگی نامناسب شانس بیشتری برای چاقی دارند.
این متخصص درباره روش های مناسب درمان چاقی توضیح داد: ما نباید به دنبال روش هایی باشیم كه به سرعت نتیجه می دهند، چونكه در این روش ها معمولا خطرات زیادی وجود دارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی خاطرنشان كرد: مهم ترین نكته در برنامه های كاهش وزن این است كه كاهش وزن به آرامی اتفاق بیفتد و فرد هفته ای بیشتر از دو كیلوگرم وزن كم نكند.
امیدوار افزود: نخستین قدم برای كاهش وزن این است كه فرد طرز تغذیه صحیح و اضافه كردن فعالیت های بدنی به زندگی روزمره خویش را یاد بگیرد.
وی با اشاره به اینكه علت اضافه وزن و چاقی شیوه زندگی ناسالم می باشد، اظهار داشت: شیوه زندگی سالم یادگرفتنی و تمرین كردنی است، یكی دو روزه حاصل نمی گردد و به متخصصانی نیاز دارد كه فرد را به سمت سبك زندگی سالم هدایت كنند.
این متخصص تغذیه اضافه كرد: از سوی دیگر در افرادی كه شاخص توده بدنی آنان بالاتر از ۳۰ است، خیلی اوقات به درمان های دارویی برای كم كردن اشتها احتیاج است، همینطور گاهی اوقات برای درمان چاقی های بیمارگونه از روش های تهاجمی تر همچون جراحی هایی برای كوچك كردن اندازه معده و كم كردن ظرفیت آن استفاده می شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی درباره این روش های تهاجمی خاطرنشان كرد: طبیعتا این روش ها عوارض و اثرات جانبی هم دارند.
دستگاه های كمك لاغری یا دستگاه های كاهش سایز
وی افزود: در بازار آشفته درمان چاقی، آوازه دستگاه هایی كه بعضی ها به غلط آنرا به اسم كمك لاغری می شناسند هم پیچیده است، این دستگاه ها غالبا با انجام ماساژهایی كه به شكل علمی طراحی شدند، تنها به كاهش سایز كمك می كنند.
امیدوار با اشاره به اینكه از این دستگاه ها می توان برای كمك به كل برنامه كاهش وزن كمك كرد، تصریح كرد: اما گاهی اوقات می شنویم كه افراد به غلط از این دستگاه ها بعنوان جایگزین كل برنامه كاهش اضافه وزن استفاده می نمایند.
این متخصص تغذیه افزود: برخی افراد فكر می كنند بدون اینكه تغییری در رژیم غذایی خود ایجاد كنند، می توانند با پرداخت هزینه، ماهانه از این نوع دستگاه ها بهره برده و اضافه وزن خویش را از بین ببرند، در حالیكه این تصور اشتباه است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی تصریح كرد: مردم باید آگاه باشند كه این دستگاه ها فقط می توانند تأثیر كمكی داشته باشند و بیشتر هم برای چاقی های موضعی و سلولیت ها موثر هستند.
وی در انتها تصریح كرد: اما مبحث اضافه وزن باید با رفع مسائل فردی و اجتماعی كه سبب ایجاد اضافه وزن شده اند حل شود.