به گزارش آنی غذا، رئیس مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت با اشاره به این که اطلاعات اولیه سلامت ۸۵ میلیون ایرانی در پرونده الکترونیک سلامت ثبت است، اظهار داشت: البته این مساله اصلا به مفهوم تکمیل بودن پرونده هر فرد نیست چونکه پرونده الکترونیک سلامت ۴ ورودی دارد که برای کامل شدن آن لازم است اطلاعات به شکل کامل از هر ۴ مبداء به ثبت برسد؛ موضوعی که هنوز به شکل ۱۰۰ درصد محقق نشده است.
دکتر سیدرضا مظهری در گفت و گوی تفصیلی با ایسنا، با تأکید بر این که پرونده سلامت الکترونیک شهروندی یک خروجی از یک پروسه طولانی مدت است، اشاره کرد: پرونده سلامت الکترونیک یک خروجی از کارهایی است که باید صورت گیرد. در حقیقت ۴ دسته پروسه برای مبادی ورودی پرونده الکترونیک سلامت باید دنبال شود تا این پرونده به مفهوم واقعی خود نزدیک شود.
وی در توضیح این موضوع، اظهار داشت: مبداء ورودی اول، آن دسته اقداماتی است که در عرصه سرپایی شامل نسخه نویسی و نسخه پیچی اتفاق می افتد. اگر تمام این خدماتی که به انجام می رسد به شکل الکترونیک وارد یک پایگاه اطلاعاتی شود، می تواند نخستین مبداء پرونده الکترونیک سلامت را بسازد. هرچه این پروسه با مشکل و از هم گسیخته و یا با ثبت اطلاعات ناقص باشد، پرونده الکترونیک سلامت هم مشکلات بیشتری خواهد داشت.
لزوم تکمیل نقصها مسیر نسخه پیچی الکترونیک وی ادامه داد: به عنوان مثال حالا بیمه ها می توانند به شما بگویند چه آزمایشی برای شما ثبت شده است اما جواب این آزمایش دیگر در سامانه ها ثبت نمی شود تا تجمیع اتفاق افتد. یا در مثالی دیگر اگر فرد در نسخه خود همزمان چند داروی بیمه ای و غیر بیمه ای داشته باشد، تنها دارویی برایش در سامانه ثبت می شود که قرار باشد بیمه پول آنرا به داروخانه بدهد؛ یعنی داروی غیر بیمه ای که قرار نباشد از جانب بیمه ها واریزی برای آن صورت گیرد در سامانه ثبت نمی شود و ما نمی دانیم اصلا بیمار این دارو را دریافت کرده است یا خیر؟ درحقیقت باید بخش های ناقص مسیر تکمیل شود.
رئیس مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت اشاره کرد: باید مسیرهای قانونی و مالی در این پروسه به شکلی اصلاح گردد که داروخانه، آزمایشگاه، مرکز پاراکلینیک و… همگی موظف شوند خدمتی که به بیمار داده اند را تمام و کمال ثبت کنند.
اهمیت یکسان سازی کدینگ های خدمتی وی ادامه داد: البته ذکر این نکته مهمست که مشکل ما تنها بازسازی پروسه نیست؛ بلکه مشکل این است که بازیگرانی که سامانه های مربوط به این بخش را شامل سامانه نسخه نویسی و نسخه پیچی را طراحی نموده اند؛ نظام های کدینگ و استانداردهای یکسان و واحدی ندارند. به عنوان مثال کدینگ یک آزمایشِ واحد در دو آزمایشگاهِ متفاوت، یکسان نیست. این سیستم ها باید با جریان های داده ای یکسان تنظیم شوند.
۶۵ استارتاپ فعال در نسخه نویسی و نسخه پیچی مظهری اظهار داشت: در حقیقت در مبداء ورودی اول که بخش سرپایی است بیش از ۶۵ استارتاپ و سامانه های مختلف در عرصه نسخه نویسی و نسخه پیچی کار می کنند و روز به روز هم بر تعداد آنها اضافه می شود.
مراقبت فعال با ثبت اطلاعات بهداشتی افراد وی با اشاره به این که مبداء دوم ورودی اطلاعات پرونده الکترونیک سلامت، PHC یا مراقبت بهداشتی است، اشاره کرد: در نظام بهداشتی کشور، هر فرد باید دارای پرونده باشد که اطلاعات آن از موضوعات هویتی و محل زندگی افراد شروع می شود و تا اطلاعات در رابطه با سلامت پایه فرد شامل قد، وزن، بیماریهای غیرواگیر، فاکتورخطرهای هر فرد، فشارخون، رفتارهای تغذیه ای و تحرکی فرد، وضعیت واکسیناسیون، وضعیت مصرف یا عدم مصرف دخانیات، سلامت روان و… را شامل می شود.
رئیس مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت، بیان کرد: در حقیقت لازم نیست حتما فرد بیمار باشد تا این اطلاعات برایش ثبت گردد بلکه با ثبت اطلاعات ذکر شده می توان فرد را پیگیری کرد تا در صورتیکه شاخصهای خطری برای او وجود داشت، بتوان از بروز بیماری ثانویه جلوگیری کرد. ما می خواهیم از فرد مراقبت نماییم تا اصلا بیمار نشود.
افزایش کیفیت سامانه های ثبت اطلاعات در گرو ایجاد فضای رقابتی وی ادامه داد: در مراقبت های بهداشتی که مبداء دوم ورودی اطلاعات است، ۴ سامانه ثبت اطلاعات وجود دارد اما باید به سمتی برویم که این تعداد افزایش یابد تا با بوجودآوردن رقابت شاهد افزایش کیفیت عملکرد سامانه ها باشیم. یکی از اشکالات این بخش در ادوار گذشته این بود که سیستم در این زمینه به جهت نگرانی از تعدد سامانه ها بسته بود و هیچکس وارد نمی شد ولی حالا مشروط به این که فضای کسب وکار به درستی تبیین شود خیلی خوب است که از مجموعه های مختلف بخواهیم به این مساله ورود کنند.
دراین زمینه بیشتر بخوانید:
آخرین وضعیت «پرونده الکترونیک سلامت ایرانیان»/ اهمیت «پیگیری مداوم بیمار» در این طرح
ثبت اطلاعات اولیه سلامت ۸۵ میلیون ایرانی او اشاره کرد: در این بخش ۴ سامانه ما درحال جمع آوری اطلاعات هستند و به صورتی کمتر شهروندی در کشور وجود دارد که اطلاعات اولیه سلامت وی در سامانه PHC نباشد به گونه ای که بیش از ۸۵ میلیون نفر از جمعیت کشور در سامانه های نظام مراقبتی هستند اما، آیا اطلاعات آنها به شکل ۱۰۰ درصدی تکمیل است؟ پاسخ به این پرسش خیر است. در حقیقت در بخش روستایی به سبب وجود بیش از ۱۸ هزار خانه بهداشت؛ اطلاعات کامل تر است (بیش از ۹۵ درصد) اما در بخش شهری اطلاعات نقصها بیشتری دارد.
پایش بهتر بیماریهای واگیردار وی ادامه داد: از نظر کمی، وضعیت روستاها بهتر است اما نمی توان گفت از نظر کیفی هم تمام خدمات مورد نیاز به افراد ارائه شده است. چون تمرکز خدمات این بخش بر خدمات مراقبت مادران باردار، پایش رشد کودک، واکسیناسیون و پایش برخی بیماریهای واگیردار (مانند سل، مالاریا و… ) مهم بوده است، می توان گفت در این بخش قوی تر و در بحث پایش بیماریهای غیرواگیر ضعیف تر هستیم.
مهاجرت های شهری و کار سخت شناسایی افراد مظهری با اشاره به این که ارائه خدمات در عرصه نظام مراقبتی بهداشتی به شکل فعال عمل نکرده است، بیان کرد: پایگاه های بهداشتی ذیل مراکز جامع خدمات سلامت شهری تشکیل شده است اما این پایگاه این توان را نداشته که برای تمام ۱۲ تا ۱۵ هزارنفر تحت پوشش خود، پرونده الکترونیک سلامت تشکیل دهد. از طرفی با توجه به این که در عرصه شهری مهاجرت ها هم اتفاق می افتد و حجم نقل و انتقالات در بلوک های جغرافیایی بالا است، کارِ شناسایی هم مشکل تر است. البته در این جا هم موضوع واکسیناسیون مستثنی است چونکه همه بچه ها باید واکسن دریافت می کردند.
محدود کردن تقسیمات جغرافیایی به بلوک های ۳۰۰۰ نفره وی ادامه داد: با طرح سلامت خانواده شهری که مورد تاکید این دوره از وزرت بهداشت است، باید خدمات سلامت شهری هم مانند روستاها فعال شود تا با استقرار مراقبین سلامت متناظر با بهورزان، ساز و کار روستایی را به بخش شهری بیاوریم تا با کوچک کردن تقسیمات جغرافیایی به بلوک های سه هزار نفره، بتوانیم خدمات را فعال نماییم. بعد از سرشماری شهروندان به آنها اکانت داده می شود تا بخش خود اظهاری را کامل کنند که این کار هم می تواند از زمینه های مختلفی دنبال شود. با این کار از مراجعات غیرضروری به پزشک جلوگیری می شود.
وی کرونا را فرصتی برای تکمیل اطلاعات در سامانه های نظام مراقبتی معرفی نمود و اظهار داشت: در حقیقت به سبب انجام واکسیناسیون کرونا اطلاعات بیشتری از افراد در سامانه ها ثبت گردید.
وضعیت مناسب ثبت داده در HIS های بیمارستانی رئیس مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت درباره ی مبداء سوم ورودی اطلاعات پرونده الکترونیک سلامت، اظهار داشت: در عرصه HIS های بیمارستانی (سیستم اطلاعات بیمارستان) بیش از ۴۳ بازیگر داریم که نیمی از آنها شرکت های بزرگ و مابقی شرکت های کوچک تر هستند. ۱۰۵۹ بیمارستان در کشور وجود دارد که حدود ۶۴۴ مورد آن دولتی دانشگاهی است. در حوزه تولید و ثبت اطلاعات در عرصه سوم، از دو حوزه دیگر قوی تر هستیم چون تقریباً از همان سال ۱۳۷۵ کار را آغاز نموده اند و اطلاعات ما در بخش بستری غنی تر از سایر سطوح است.
الزام بیمارستان های خصوصی به ارسال اطلاعات بیماران وی ادامه داد: در قانون برنامه هفتم توسعه نیز بخش خصوصی ملزم به ارسال اطلاعات بیماران شده است؛ چون اگر این بخش متصل نشود اطلاعات ناقص خواهد ماند. پروسه اینگونه دیده شده است که گواهی نامه تمدید مجوزهای بیمارستان های خصوصی منوط به ارسال اطلاعات به وزارت بهداشت باشد.
ارسال اطلاعات برخط به سامانه “سپاس” از ۸۰۰ بیمارستان وی با اشاره به این که اطلاعات احصا شده از بیمارستان ها در سامانه ای تحت عنوان سپاس (سامانه پرونده الکترونیک سلامت) گردآوری می شود، اشاره کرد: این سامانه مخزن ورودی اطلاعات HIS های بیمارستانی است که بیشترین جامعه آماری این بخش را مراکز دولتی دارند. با تجمیع بیمارستان های عمومی غیردولتی و تعدادی از بیمارستان های خصوصی، می توان گفت حدود ۸۰۰ بیمارستان در حال ارسال اطلاعات برخط برای سامانه سپاس هستند.
مظهری اشاره کرد: درحقیقت این سامانه تمام اطلاعات بیمارانی که در این بیمارستان ها بستری شده اند را به شکل برخط به ما می دهد و استعلام های لازم از مراجع ذی ربط مانند ثبت احوال و… هم از این طریق به انجام می رسد.
برای اختلالات اینترنتی چه فکری شده است؟ وی در پاسخ به این پرسش که اگر سامانه ثبت اطلاعات با اختلال موقت مواجه شود و یا مشکلات زیرساختی در اینترنت سبب بروز مشکل در ثبت داده ها شود، چه تمهیداتی برای رفع اشکال دیده شده است؟، اظهار داشت: دراین زمینه و برای مشکلات این چنینی فرم هایی آماده شده و به بیمارستان ها داده شده است اما این تمهیدات هنوز کامل نیست و شاید سبب بروز دردسرهایی شود.
رئیس مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت، اشاره کرد: یک موضوع مهم این است که نباید فکر نماییم بمحض متوقف شدن ثبت اطلاعات بر سامانه های برخط، می توان به سمت ثبت کاغذی اطلاعات رفت؛ بلکه باید به این سمت برویم که چند مسیر موازی برای ثبت خدمات وجود داشته باشد که اگر یک مسیر گرفتار مشکل شد، کار متوقف نشود. بطورمثال می توان از سامانه آفلاین کمک گرفت تا بمحض اتصال سامانه و رفع اشکال، اطلاعات ثبت شده به شکل خودکار بر سامانه سپاس درج شود.
نقش شهروندان در تکمیل اطلاعات پرونده الکترونیک سلامت مظهری درباب مبداء چهارم ورودی اطلاعات پرونده الکترونیک سلامت که تحت عنوان خودمراقبتی از آن یاد می شود، توضیح داد: نظام های خودمراقبتی به شکلی است که خود شهروند بتواند با کمک هوش مصنوعی، تعدادی از اطلاعات سلامت خودرا تولید نماید.
او اشاره کرد: به عنوان مثال ممکنست لازم باشد میزان قندخون یا فشارخون فردی طی دوره زمانی مشخصی در پرونده اش ثبت گردد که می توان با آموزش فرد از او خواست خودش این کار را در منزل انجام دهد و بوسیله پنل مخصوص به خود، آنرا به ثبت برساند و در سمت مقابل مراقب سلامت یا پزشک به این اطلاعات دسترسی داشته و فرد را کنترل کند که اگر متوجه تغییر ناگهانی در نمودار ثبت داده های قند خون وی شد، بتواند به سرعت با او ارتباط گرفته و از بروز بیماری ثانویه پیشگیری کند.
به گفته ی ایشان، البته به این بُعد کمتر از سه مبداء دیگر پرداخته شده است و باید اقدامات این بخش را هم با کمک آموزش و فرهنگسازی غنی نماییم.

منبع: anighaza.ir