به گزارش آنی غذا فارس معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشكی شیراز در واكنش به انتشار گزارشی پیرامون یك گیاه دارویی معروف به ˮرژداˮ با عرضه توضیحاتی اعلام نظر كرد كه نمی تواند صحت گزارش خبری تاثیرگذاری این دارو بر بیماری كووید ۱۹ را تایید كند.
دکتر عباس رضائیان زاده، با تاکید براینکه انتشار هرگونه خبری در مورد کشف یا تولید دارو باید استعلام لازم از معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی انجام می شد، اظهار داشت: مطالعه در ارتباط با بررسی اثربخشی فرآورده گیاهی «رژدا»، مطابق بخشنامه شماره ۴۹۴۱/۷۰۰/د مورخ ۱۴ اسفند ۹۸ معاون محترم تحقیقات و فناوری وقت وزارت بهداشت، بعد از طرح در کمیته اخلاق در پژوهش های علوم پزشکی دانشگاه و هم بررسی جوانب علمی آن، کد اخلاق و مجوز اجرای مراحل پژوهش را دریافت کرده است، اما این امر برای آغاز پژوهش ضروری بوده و به منزله تایید نتایج به دست آمده نیست.
به گزارش آنی غذا به نقل از روابط عمومی علوم پزشکی شیراز، رضائیان زاده افزود: مطالعات کارآزمایی بالینی برای ارزیابی اثرات دارو، تنها بر روی تعداد محدودی آزمودنی انسانی واجد شرایط (eligible) و آن هم با دریافت رضایت کتبی از آزمون شوندگان انجام شده و گروه هدف هم جزو بیماران بسیار بدحال و نیازمند به دریافت داروهای تخصصی با اثر ثابت شده نبوده اند.
وی تصریح کرد: در مجوز کمیته اخلاق در پژوهش صادر شده برای کارآزمایی بالینی فرآورده گیاهی معروف به «رژدا» هم این مورد به دقت مورد توجه قرار گرفته و در نهایت مطالعه بر روی۴۲بیمار بعنوان گروه دریافت کننده فرآورده گیاهی و ۴۲ بیمار دیگر بعنوان گروه شاهد، و جمعا ۸۴ نفر انجام شده است.
این مقام مسئول اظهار داشت: با عنایت به طرح این مورد در گزارش خبری انتشار یافته (در صدا و سیما) که نتایج سی تی اسکن بیماران گروه هدف دریافت کننده فرآورده گیاهی نامبرده، نسبت به گروه شاهد که این فرآورده را دریافت نکرده اند، روند بهبودی را نشان می دهد، لازم به ذکر است جزئیات داده های آماری در ارتباط با سی تی اسکن در دو گروه مورد مطالعه و نحوه درجه بندی شدت تغییرات بیماری در تصاویر سی تی اسکن، در گزارش نهایی عرضه شده از جانب مجری، ذکر نشده است.
معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی شیراز تصریح کرد که: بدیهی است در مورد نتایج و ادعای هر پژوهش بالینی باید توجه داشته باشیم هر پژوهش بالینی، بر روی تعداد کمی از بیماران انجام شده و دارای محدودیت های خاص خود است.
رضائیان زاده اعلام نمود: اثربخشی یک دارو، هیچگاه بر مبنای یک مطالعه پژوهشی به تنهایی ادعا نمی گردد و احتیاج به انجام مطالعات مختلف مشابه در نقاط مختلف جهان و در گروه های متفاوت بیماران از نظر جنسیت، سن، نژاد و حتی در صورت ضرورت شرایط جغرافیایی و محیطی متفاوت دارد. در نهایت انجام مطالعات مروری نظام مند و متاآنالیزهای آماری دقیق بر روی مطالعات مختلف انجام شده، تکلیف اثربخشی یک دارو یا فرآورده را مشخص می کند.
وی افزود: تفاوت مفهوم داری آماری که با شاخص P-value بیان می شود، اساسا با تفاوت مفهوم داری بالینی که با شاخص هایی نظیر relative risk و risk ratio نشان داده می شود، متفاوت بوده و نباید با یکدیگر اشتباه گرفته شود که به نظر می آید در گزارش رسانه ای انتشار یافته در مورد این فرآورده گیاهی، این خلط مبحث اتفاق افتاده است.
رضائیان زاده اظهار داشت: تمام بیماران شرکت کننده در این پژوهش، داروهای سفارش شده در پروتکل کشوری درمان کرونا را هم دریافت کرده اند و این فرآورده گیاهی، به درمان استاندارد بیماران افزوده شده و هیچ بیماری از دریافت داروهای استاندارد درمان، محروم نشده است.
وی اظهار داشت: برای تبدیل یک فرآورده گیاهی به یک فرآورده دارویی تجاری، بعد از انجام مطالعات بالینی کافی و حصول اطمینان از اثربخشی و فقدان عوارض جدی آن و تایید مراجع علمی دارای صلاحیت، الزامی است تولیدکننده آن، درخواست خود در خصوص طی مراحل قانونی ثبت و دریافت دریافت مجوز تولید را به سازمان غذا و داروی کشور عرضه کرده و مجوزهای مربوطه را قبل از تولید دریافت کند.
این مقام مسئول افزود: در مورد اعلام نتایج پژوهش در رسانه های عمومی و فضای مجازی، در پاسخ به استعلام شفاهی مجری طرح، ذکر شده بود که محتوای خبری پیش از هرگونه انتشار و اظهار عمومی باید به رویت و تایید معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی شیراز برسد که متاسفانه بدون انجام هماهنگی قبلی با این معاونت و دریافت نظر مثبت، نسبت به مصاحبه با صدا و سیما و انتشار عمومی نتایج طرح تحقیقاتی اقدام شده است.
معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی شیراز تصریح کرد که با عنایت به موارد پیشگفت، این دانشگاه نمی تواند صحت گزارش خبری انتشار یافته را تایید کند.
رضائیان زاده اظهار داشت: با عنایت به شرایط کنونی جامعه و وجود نگرانی های عمومی نسبت به این اپیدمی، لازم است انتشار این گونه مطالب در حوزه رسانه، با دقت نظر ویژه تر و با در نظر داشتن مبحث حفظ سلامت عمومی افراد جامعه صورت گیرد تا انشاالله صدمه های بعدی به همراه نداشته باشد.