یك مشاور تغذیه، با اشاره به نحوه اصلاح برنامه غذایی افراد دیابتی، به ارائه سفارش هایی برای بهره مندی از رژیم غذایی مناسب و كاهش قند خون پرداخت.
شهاب اولیایی، در مورد نحوه اصلاح برنامه غذایی در افراد دیابتی در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: بیماری دیابت یا همان قند یک بیماری متابولیکی مزمن است که در واقع با سوخت و ساز غیر طبیعی به خصوص در کربوهیدرات ها همراه می باشد. در بیماران مبتلا به دیابت هورمون انسولین که در ورود قند از خون به سلول ها و مصرف آن نقش دارد به قدر کافی ترشح نمی گردد و یا اینکه ترشح می شود اما پاسخگویی به این هورمون ها توسط سلول ها با اشکالاتی مواجه می باشد.
این مشاور تغذیه اضافه کرد: در مجموع اشکالات ذکر شده سبب می شود قند خون این افراد بالا برود که می تواند موجب آزار به قلب، مغز، چشم، سیستم اعصاب و در واقع ایجاد عفونت ها و سایر مشکلات شود. این بیماری متأسفانه درمان قطعی ندارد، اما به سادگی قابل کنترل است و فرد می تواند در تمام طول عمرش آنرا کنترل کند اما اگر کنترل نکند و بی توجه به آن باشد می تواند موجب بروز بیماری های مختلفی مثل قلبی- عروقی، فشار خونی، کلیوی، چشمی، بیماری های سیستم عصبی و موارد بسیار دیگر شود؛ ازاین رو توجه افراد دیابتی به این مسئله از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد.
وی در ادامه ضمن اشاره به انواع دیابت اظهار داشت: از مهم ترین انواع دیابت می توان به نوع یک آن اشاره نمود که از دوران کودکی و نوجوانی با عدم تولید و ترشح انسولین به وجود می آید این نوع از دیابت وابسته به انسولین است و مبتلایان به آن باید این هورمون را به شکل تزریقی دریافت نمایند و البته رژیم غذایی می تواند به کنترل آن کمک شایانی کند.
نوع دیگر، دیابت نوع دو است که حدود ۹۰ درصد افراد را شامل می شود. در این نوع از دیابت ترشح انسولین کمتر از میزان طبیعی است و یا پاسخگویی به این هورمون با اختلالاتی مواجه می باشد این بیماری عمدتاً در افراد بالای ۳۰ سال بروز پیدا می کند و مبتلایان به آن افراد چاق و کم تحرک اند که رژیم غذایی را رعایت نمی کنند بدیهی است؛ رعایت رژیم غذایی در کنار ورزش های سبک مثل پیاده روی و ورزش های هوازی و استفاده از برخی از داروها موجب بهبود وضعیت می شود.
رژیم غذایی مبتلایان به دیابت چطور باید باشد
اولیایی در پاسخ به این سؤال که رژیم غذایی در افراد دیابتی باید به چه شکل باشد، اظهار داشت: توجه به این نکته ضروریست که در بیماران دیابتی غیر از محدودیت شدید قندهای ساده مثل قند، شکر و غذاهایی که حاوی قند و شکر هستند و شیرینی جاتی مانند مربا، نوشابه، آدامس، بیسکوئیت و….، دیابتی ها از همه غذاها بطور متنوع و متعادل و در مقادیر کنترل شده و متناسب می توانند استفاده کنند ازاین رو غیر از محدودیت و یا عدم مصرف غذاهایی که حاوی قند و شکر هستند رژیم غذایی دیابتی ها تفاوت چندانی با افراد سالم و غیر دیابتی ندارد.
وی با بیان این نکته که مصرف قند و شکر در افراد دیابتی لطمه زاست، اظهار داشت: افراد دیابتی باید نسبت به مصرف هرگونه قند و یا شکر محتاط باشند همین طور وعده های غذایی باید سر ساعت مقرر مصرف شود چونکه تغییر ساعت صرف غذا سبب نوسان قند خون می شود و می تواند مشکل ساز باشد افت قند خون و یا افزایش قند خون هر دو می تواند بدن را به شدت تحت تأثیر قرار دهد ازاین رو مصرف غذاهای روزانه در سه وعده غذایی اصلی و دو تا سه میان وعده به صورت میان وعده بین صبحانه تا نهار، نهار تا شام و میان وعده پس از شام و پیش از خواب برای پیشگیری از افت قند خون سفارش می شود. همین طور در افرادی که انسولین تزریق می کنند تطبیق زمان میان وعده ها با پیک اثر انسولین به منظور جلوگیری از افت قند خون ضروری می باشد.
این مشاور تغذیه در ادامه به معرفی مواد غذایی مناسب در رژیم غذایی مبتلایان به دیابت اشاره نمود و اظهار داشت: مصرف نان ها به خصوص نان هایی که برای تهیه آنها از آرد سبوس دار استفاده می شود مثل نان سنگک، حبوبات مثل نخود، لوبیا، عدس، سویا در برنامه غذایی سفارش می شود چون سرشار از فیبراند و قند کمتری دارند که موجب کنترل قند خون در این افراد می شوند. همین طور پرهیز از مصرف غذاهای پرچرب بسیار ضروری می باشد، بهتر است از غذاها بیشتر به شکل آب پز، بخار پز و کبابی استفاده شوند. روغن مصرفی باید از نوع گیاهی باشد و برای سرخ کردن از انواع روغن های گیاهی مخصوص سرخ کردنی استفاده کنید؛ استفاده از گوشت کم چرب، مرغ و ماهی در کنار مصرف تخم مرغ به صورت حداکثر روزی یک عدد؛ شیر و لبنیات به صورت کم چرب، میوه و سبزیجات به شکل تازه را در برنامه غذایی داشته باشید البته مصرف میوه ها به علت داشتن قند حتما باید به صورت کنترل شده و به همان میزان سفارش شده توسط متخصص تغذیه باشد.
وی افزود: سالاد و سبزیجات بدون سس و با چاشنی هایی مانند لیموترش و آب نارنج و کمی روغن زیتون مصرف شود، مصرف نمک را تا حد امکان کم کنید و اهتمام کنید کمتر از یک قاشق چایخوری در طول روز باشد و حتی غذاهایی که حاوی نمک زیاد است را محدود کنید همین طور مصرف غذاهای کنسرو شده را نیز محدود کنید.
در انتها ورزش منظم و فعال در طول هفته حداقل سه تا پنج بار به مدت حداقل ۳۰ دقیقه در هر جلسه به شدت به کنترل قند خون کمک می نماید.
برنامه غذایی با مشاوره تغذیه
وی در آخر با تکیه بر رجوع بیماران دیابتی به متخصص تغذیه، اظهار نمود: سفارش می کنم افرادی که برای آنان مقدور است با متخصص تغذیه ارتباط داشته باشند تا برنامه غذایی را متناسب با نوع بیماری و شرایط فیزیولوژیک آنان تنظیم کند در واقع این ارتباط موجب می شود که فرد قند خونش را کنترل کند و حتی طی زمان با تغییر سبک زندگی و تغییر عادت های غلط می تواند دوز داروی مصرفی را کمتر کند. البته این بستگی به سطح رعایت و پایبندی به برنامه غذایی سفارش شده و ورزشی که باید انجام دهد دارد. توجه به این نکته ضروریست در افرادی که اضافه وزن و چاقی دارند کاهش وزن کمک شایانی به کنترل قند خون می کند پس افرادی که با اضافه وزن مواجهند باید بطور اصولی کاهش وزن داشته باشند که از راه رعایت رژیم غذایی درست و رعایت ورزش بدنی منجر خواهد شد.
