آنی غذا: متخصص تغذیه و رژیم درمانی، تغذیه سالم، متناسب و متعادل را از اركان سلامت باروری دانست.
به گزارش آنی غذا به نقل از مهر، ۲۶ مهر تا ۲ آبان ۹۹، هفته ملی سلامت بانوان نام گذاری شده است. یکی از حوزه های مهم در سلامت زنان، سلامت باروری و تولید مثل است. تغذیه یکی از مهمترین عوامل محیطی موثر بر سلامت باروری زنان از سنین بلوغ و حتی پیش از آن است که کمتر مورد توجه در بحث سلامت باروری و تولید مثل قرار گرفته است. لادن گیاهی متخصص تغذیه و رژیم درمانی، درباب لزوم توجه به تغذیه در سلامت باروری و درمان ناباروری، اظهار داشت: از آنجائیکه کیفیت و کمیت دریافت غذایی ما بر روی عملکرد تک تک سلول های بدن، سیستم عصبی، سیستم هورمونی و ایمونولوژیک که برای حفظ قدرت باروری سالم ضروری می باشد، تاثیر می گذارد. کیفیت و کمیت تغذیه همانگونه که بر روند پیری خیلی از سلول های بدن موثر است بر روند پیری سلولهای در رابطه با باروری هم، در طولانی مدت تاثیر گذار است. شاید نقش تغذیه در بیماریهای قلبی عروقی، دیابت و بیماری های مزمن دیگر بیشتر جا افتاده است اما دقیقا نقش تغذیه در افزایش شیوع ناباروری به همان دلیلهای شناخته شده در بیماریهای دیگر مهم می باشد. امروز به خوبی می دانیم الگوی مصرف غذایی نقش مهمی در پاسخهای هورمونی موثر در درمان ناباروری دارد. نوع دریافت پروتئین کربوهیدرات و چربی ها، میزان و نسبت بین دریافت پروتئین کربوهیدرات و چربی، لزوم تطابق زمانی دریافت غذا با تغییرات هورمونی در ضمن شبانه روز، وضعیت دریافت املاح و وضعیت آنتی اکسیدان ها و افزایش شیوع چاقی از سنین بلوغ از عوامل تاثیر گذار بر سلامت باروری هستند. وی افزود: امروز شواهد علمی مهمی نه فقط نشان دهنده تاثیر تغذیه کوتاه مدت زوجین بر کیفیت اسپرم، بلوغ تخمک، کیفیت نطفه، لانه گزینی است بلکه تاثیر تغذیه بین نسلی را نیز در این مورد بسیار مهم می دانند. ضمن آنکه تغذیه دوران حاملگی یک خانم نقش کلیدی در مهندسی سلامت فرزند وی در آینده دارد. پروژه های بزرگی که در دنیا تأثیرات تغذیه دوران جنینی را بر روی سلامت نسل آینده و بروز بیماری های مزمن بررسی می کنند به خوبی تأثیر تغذیه در دوران قبل از جنینی و جنینی را بر نتیجه حاملگی و نسبت جمعیتی پسر و دختر نشان می دهند. گیاهی در پاسخ به این پرسش که آیا مسئله تغذیه جایگاه لازم را در حوزه درمان ناباروری به خود مختص کرده است، اظهار داشت: در چند سال اخیر کوشش های زیادی برای طرح این مساله شده است اما مردم و حتی متخصصین آن مقدار که نقش تغذیه را در بیماریهای قلب و عروق و دیابت و پوکی استخوان می شناسند کمتر در مورد ناباروری می شناسند شاید یکی از دلیلهای آن، افزایش شیوع ناباروری در صده اخیر نسبت به صده های قبل است. وی ادامه داد: هم اکنون نیز نقش تغذیه در سلامت باروری بیشتر با چاقی و لاغری شاخته می شود، در حالی که ارتباط چاقی با ناباروری همه داستان نقش تغذیه در سلامت باروری نیست. چنانچه موضوع تغذیه در سلامت باروری از سطح تغذیه جامعه تا سطح مطالعات سلولی مولکولی مورد توجه قرار گیرد، هم در کاهش شیوع ناباروری در کشور و هم در بهبود نتایج درمان ناباروری اتفاقات بهتری خواهد افتاد. گیاهی در مورد لزوم مشاوره تغذیه در روند درمان ناباروری، اظهار داشت: انجام مشاوره تغذیه برای زوج های نابارور از همان زمان شروع درمان ناباروری مهمست برای اینکه با یک غربالگری ساده تغذیه و شناسایی الگوهای نامطلوب موثر تغذیه بر باروری، با آموزش و مداخلات صحیح و شخصی سازی شده می توان شانس موفقیت درمان ناباروری را افزایش دارد. کم نیستنند خانم های مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک که با اصلاح الگوی غذایی بدون نیاز به درمان های پیچیده بطور طبیعی حامله می شوند.
بعلاوه سلامت تغذیه در حین حاملگی بر سلامت مادر و جنین اثرات مهمی دارد که باز در این مورد نیز شاخص وزن به تنهایی بیان کننده داشتن تغذیه بهینه نیست. این متخصص تغذیه و رژیم درمانی در پاسخ به این پرسش که چه ملاحظاتی در مشاوره تغذیه زوج های نابارور باید در نظر گرفته شود، اضافه کرد: توجه به سن، علت ناباروری، سایر بیماری های همراه، اقدامات قبلی انجام شده برای باروری، شرح حال دقیق پزشکی از خود فرد و در بعضی موارد سوابق پزشکی خانوادگی، رژیم دارویی تجویز شده برای بیمار، مدت زمان تخمین زده شده تا شروع سیکل درمان ناباروری و شروع بارداری، وضعیت گوارشی، و بسیار بسیار مهم شرایط روحی و روانی فرد تجربیات فرد و باورهای او نسبت به تغذیه و باروری و باز بسیار مهم شرایط فرهنگی، اقتصادی و سلایق غذایی همه باید مور توجه قرار بگیرد. وی در رابطه با تغذیه و تعیین جنسیت جنین، اظهار داشت: بطور کلی مطالعات انجام شده در انسان در این خصوص بسیار محدودند و بیشتر اطلاعاتی که درباب تعادل یون ها و اسیدیته مطرح است، برآمده از مطالعات حیوانی است. آنچه می توان برمبنای شواهد علمی با قطعیت درباب تعیین جنسیت گفت، افزایش شانس فرزند پسر در صورت دریافت کالری مناسب در وعده بامداد و رساندن وضعیت متابولیکی مادر به شرایط بهینه است. مطالعات اپیدمیولوژیک و جمعیت شناسی نیز تأیید می کنند که گرسنگی های طولانی مدت، مثلاً در دوران جنگ و قحطی، شانس تولد نوزاد پسر را می کاهد و به عبارت دیگر، چنانچه تعادل انرژی در مادر منفی باشد، شانس داشتن فرزند پسر در او کاهش پیدا می کند. در واقع، کفایت دریافت انرژی وجود مقدار کافی گلوکز و به حداقل رسیدن نوسانات قند خون، برای لانه گزینی جنین پسر مهمست و بنظر می رسد جنین پسر سیگنال هایی را به مادر صادر می کند که نیاز انرژی پایه را بیشتر می کند. بنابراین، در صورتیکه عادات غذایی مادر، مانند حذف یک وعده غذایی، سیگنال های گرسنگی را صادر کند، فرزند پسر شانس بقا کمتری خواهد داشت. گیاهی در پاسخ به این پرسش که آیا شواهد محدود می تواند مبنای سفارش ها و رژیم های متداول در فضای مجازی برای پسرزایی و دخترزایی قرار گیرد، اضافه کرد: بطور قطع یافته های موجود نمی تواند اساس سفارش به مردم باشد، اما متأسفانه این روزها دادن یک فهرست بخور و نخور، بدون سند و مدرک علمی به زوج هایی که قصد تعیین جنسیت دارند، بسیار رایج است. در صورتیکه این سفارش ها نه فقط ارتباطی با افزایش شانس باروری جنین با جنسیت دلخواه ندارد، بلکه بدن مادر را با کمبودهای خاصی مواجه می کند. لازم است بدانیم هیچ رژیم غذایی یکسانی برای افراد مختلف وجود ندارد، برای اینکه رژیم غذایی بهینه باید برمبنای وضعیت فعلی و شرایط هر زوج، به صورت اختصاصی تنظیم شود. وی درباره رژیم های غذایی متداول برای کاهش وزن، اظهار داشت: هر رژیم کاهش وزنی شانس موفقیت باروری را نه فقط افزایش نمی دهد بلکه برخی رژیم های کاهش وزن سیستم هورمونی، عصبی، ایمنی بدن را برای شروع حاملگی مختل می کند و اگر خانم در پروسه آبستن شدن مشکلی پیدا نکند کمبودهای غذایی که در پروسه رژیم گرفتن غلط داشته بر سلامت حاملگی او و جنینش تاثیر می گذارد. سریع کم کردن وزن، گرسنگی کشیدن های طولانی، حذف منابع مهم ویتامین ها و مواد معدنی به بهانه کاهش وزن این روزها متاسفته استفاده ناصحیح از رژیمه ای کتوژنیک و اینترنی رژیم های باشگاهی که بر فروش مکمل ها تمرکز دارند همگی سلامت باروری بانوان را تهدید می کند. گیاهی افزود: نکته این است که محاسبه کالری تنها قسمتی از پروسه تنظیم برنامه غذایی است چه بسا شما دقیقا کالری دریافتی خودرا به درستی محاسبه و محدود کنید اما در آن محدوده کالری، نسبت صحیح مواد مغذی که برای حمایت باروری و سلامت باروری مهمست را دریافت نکنید. کالری شماری بدون داشتن دانش صحیح تغذیه بسیار افراد را به اشتباه می اندازد و همین عدم نسبت صحیح دریافت مواد مغذی موجب افت متابولیسم، پیری زودتر تخمک ها و عدم تخمک گذاری مطلوب و حاملگی مطلوب می گردد. وی اظهار داشت: امروزه تحقیقات تغذیه و باروری فقط بر یک ماده غذای یا تک نوترینت متمرکز نیست، بلکه محور مطالعات، بررسی ارتباط الگوهای غذایی با باروری و ناباروری است. در مورد کربوهیدرات ها نیز مطالعات جالبی درباب میزان کل کربوهیدرات رژیمی و نسبت آن با پروتئین و چربی های دریافتی و همچنین، نوع کربوهیدرات دریافتی و ارتباطی که رعایت این نسبت ها می تواند با متابولیسم و قدرت باروری داشته باشد، انجام شده است. ابه طور خلاصه می توان گفت، اگر دریافت قندهای ساده به شکلی باشد که به تشدید مقاومت به انسولین بینجامد، می تواند تاثیر سوء بر باروری داشته باشد. ارتباط مقاومت به انسولین با اختلالات در رابطه با ناباروری خصوصاً اختلالات تخمک گذاری کاملا اثبات شده است.

منبع: آنی غذا